miennej tego pomysłu, bo dopiero odkrywa go i pieści się nim, upatrując między działalnością Wiktora a przyczynami śmierci jego syna jakiś tajemniczy związek. Wspominam o tem dziele także dlatego, że niektóre ustępy w niem, mianowicie opis rozpaczy Maryi po śmierci Wiktora przypominają nieco „Pierwszą próbę w głąb“ i ktoś mógłby mi zbyt skwapliwie zarzucić naśladownictwo.
Str. 424.
Pendant do klasycznego aforyzmu z „Bez Dogmatu“: „Wszystkie systemy filozoficzne po kolei dyabli biorą, a msza św. po staremu się odprawia“.
Aforyzm ten figuruje w „Księdze złotych myśli z dzieł Sienkiewicza“.
Str. 424. w. 21. ...rozpraszał energię umysłową...
Rozwaga w kierunku sumienia jest rozwagą w kierunku najmniejszej fatygi umysłowej, przyczem ma się to paradoksalne uspokojenie, że się przeciw sobie samemu wystąpiło.
Str. 433/4.
Podobną trudność znajduje Strumieński, chcąc przystosować do siebie szablony, — wynikłe z pojęcia arystokratyzmu str. 172.
Do rozdziału XXI.
Zakończyłem słowem „kanwa“, robiąc alluzyę do