Strona:Karol Kautski - Od demokracji do niewolnictwa państwowego.djvu/46

Ta strona została przepisana.
IV. Dyktatura.
a) Pogląd marksowski.

Bolszewicy przeciwstawiają demokracji żądanie dyktatury. Ale określają ją tak sprzecznie, że trudno nabrać wyobrażenia, co właściwie rozumieją pod mianem dyktatury. Powołują się oni na Marksa i Engelsa, którzy mówili o dyktaturze proletarjatu. — Niestety znaczenia tego swego powiedzenia bliżej nigdzie nie określili. Posługiwali się niem bowiem tylko w dorywczych uwagach. Bolszewicy natomiast podnieśli je do godności programu.
Tymczasem Trocki powołuje się nietylko na Marksa i Engelsa, lecz także i na mnie. W r. 1910, pisałem w mojej „Drodze do władzy“:

„Jakkolwiek Marks i Engels byli zdania, że należy wyzyskiwać różnice między partjami mieszczańskiemi na korzyść celów proletarjackich i jakkolwiek zwalczali pojęcie o „zwartej, masie reakcyjnej“, to przecież ukuli wyraz o „dyktaturze proletariatu“, którego Engels bronił jeszcze w r. 1891. na krótko przed śmiercią, oraz wyraz o „samowładztwie politycznem proletarjatu“, jako jedynej formie, w której proletarjat mógłby wykonywać polityczną władzę“, (str. 20).

Trocki cytuje koniec tego zdania i dodaje od siebie następującą uwagę:

„Tak pisał Kautski około dziesięć lat temu. Za jedyną formę władzy proletarjatu uważał wtedy nie socjalistyczną większość w parlamencie, lecz polityczne samowładztwo proletarjatu, jego dyktaturę“, (str. 8).

Wedle tego miałem właściwie bronić dzisiejszego politycznego systemu bolszewizmu na długo jeszcze zanim on sam o tem myślał. — Dopiero w chwili, gdy bolszewicy rozpędzili konstytuantę, o którą sami walczyli, opuściłem dawny mój punkt widzenia i nawróciłem się do demokracji.