Strona:Karol Mátyás - Jesień.djvu/23

 30 listopada, św. Jędrzeja.

 Świety Jedrzej,
 Kuzdy medrzej. (Stale).

 Święty Jędrzej
 Pocyná se mądrzej. (Pysznica).

 Święty Andrzej
 Zacnie zime mędrzej. (Gorzyce).

 W Stalach tłómaczą sobie to przysłowie w ten sposób, że w tym czasie wszyscy siedzą w domu, mają co jeść, to też każdy jest wesoły. W Pysznicy zaś wyjaśniają, że od św. Jędrzeja zaczyna zima coraz mądrzej postępować, często mróz ostry poczyna dokuczać, a i śnieg czasem ziemię przysypuje.

 Od świętego Jędrzeja
 Strasná bywá záwieja. (Wola gołego).

 Około św. Jędrzeja zaczynają kobiety prząść kądziel, dziewczęta i kobiety, tak zwane prządki schodzą się do jednego domu, nieraz ich dwadzieścia przędzie, gwarzą wesoło o rozmaitych rzeczach, opowiadają sobie gadki, śpiewają pieśni nabożne i śpiewki światowe. W dzień św. Jędrzeja wieczór przynosi każda dziewka z domu trochę mąki (Stale), otrąb albo miękin czyli otrąb z prosa (Pysznica) i pieką w piecu lub na rozgrzanej blasze placuszki wielkości dłoni (Stale, Wielowieś), indzie bułeczki (Pysznica) — każda tylko jedną, znacząc ją swoim znakiem dla odróżnienia. Upieczone, najczęściej jednak niekoniecznie dobrze upieczone placuszki czy bułeczki kładą na