Strona:Karol Marx-Walki klasowe we Francji 1848-1850 r.djvu/112

dniach swego życia, jak złośliwy starzec, zadowolony, że może swemu szczęśliwemu spadkobiercy narzucić kompromitujący dług honorowy.
 Od początku marca rozpoczęła się agitacja wyborcza do Narodowego zgromadzenia prawodawczego. Wystąpiły przeciw sobie dwie główne grupy, partja porządku i partja demokratyczno-socjalistyczna, czyli czerwona. Pomiędzy niemi zaś stali przyjaciele konstytucji, — pod tą nazwą trójkolorowi republikanie National’u usiłowali grać jeszcze rolę partji. Partja porządku utworzyła się natychmiast po dniach czerwcowych; lecz dopiero gdy 10-ty grudnia pozwolił jej odepchnąć od siebie burżuzyjno-republikańską klikę National’u, wykryła się tajemnica jej istnienia, koalicja orleanistów i legitymistów w jedną partję. Burżuazja rozpadła się na dwie wielkie frakcje, które na przemiany miały w swych rękach wyłączną władzę, — wielka własność ziemska za monarchji odrestaurowanej, arystokracja finansowa i przemysłowa burżuazja za monarchji lipcowej. Burbon — było to królewskie imię przewagi interesów jednej frakcji; imię Orleans było królewskim imieniem przewagi interesów drugiej frakcji — bezimienne państwo republiki było jedynym, w którym obie frakcje mogły przy jednakowym udziale we władzy bronić swych wspólnych interesów klasowych, nie zrzekając się obustronnej rywalizacji. Jeżeli burżuazyjna republika mogła być tylko udoskonalonym i wolnym od domieszek panowaniem całej klasy burżuazyjnej, to nie mogła być niczym innym, jak tylko panowaniem orleanistów, uzupełnionych przez legitymistów i legitymistów, uzu-