wydawnictwa partji porządku, która ze swej strony zwracała się do niego i grubą przesadą, brutalnym pojmowaniem i przedstawianiem zamiarów i idei socjalistycznych trafiała w prawdziwy ton chłopski i budziła w nim chęć zakazanych owoców. Lecz najbardziej zrozumiale przemawiały doświadczenia, zdobyte przez samą klasę chłopską, dzięki powszechnemu głosowaniu — i rozczarowania, które z rewolucyjną szybkością następowały jedne po drugich. Rewolucje są lokomotywami historji.
Stopniowy przewrót w usposobieniu chłopów znajdował wyraz w rozmaitych objawach. Wyraził się już w wyborach do Zgromadzenia prawodawczego, wyraził się w stanie oblężenia w 5 departamentach, sąsiadujących z Lugdunem, wyraził się w kilka miesięcy po 13 czerwca, w obraniu członka Góry na miejsce byłego prezesa Chambre introuvable[1] w departamencie Żyrondy, wyraził się 20 grudnia 1849 r. w obraniu czerwonego na miejsce zmarłego posła legitymistycznego w departamencie du Gard, tej ziemi obiecanej legitymistów, widowni najstraszniejszych gwałtów nad republikanami w r. 1794 i 1795, w tym ognisku białego teroru w r. 1815, w którym publicznie mordowano liberałów i protestantów. To zrewolucjonizowanie najzacofańszej klasy ujawniło się najdobitniej po przywróceniu podatku od wina. Zarządzenia rządowe i prawa w ciągu stycznia i lutego 1850 r. wymierzone są niemal wyłącznie przeciw de-
- ↑ Niezrównana izba — tak nazywa się w historji izba poselska, obrana natychmiast po drugim upadku Napoleona w r. 1815, fanatycznie ultra-rojalistyczna i reakcyjna.
