Strona:Karol Marx-Walki klasowe we Francji 1848-1850 r.djvu/160

ce, stanowiące punkt wyjścia i punkt końcowy partji „anarchji“.
 Zniesienie ceł ochronnych — socjalizm! bo łamie monopol przemysłowej frakcji partji porządku. Uporządkowanie gospodarki państwowej — socjalizm! bo łamie monopol finansowej frakcji partji porządku. Wolny przywóz mięsa i zboża z zagranicy — socjalizm! bo łamie monopol trzeciej frakcji partji porządku, wielkiej własności ziemskiej. Żądania partji wolnego handlu, t. j. najbardziej postępowej angielskiej partji burżuazyjnej, we Francji uchodzą za socjalistyczne. Wolterjanizm — socjalizm! bo podkopuje czwartą frakcję partji porządku, katolicką. Wolność prasy, wolność związków, powszechna oświata ludowa — socjalizm, socjalizm! Podkopują one wspólny monopol partji porządku.
 Bieg rewolucji szybko doprowadzał do dojrzałości warunki, w których reformatorzy wszystkich odcieni, najskromniejsze żądania klas średnich musiały skupiać się wokoło sztandaru najskrajniejszej partji przewrotu, wokoło czerwonego sztandaru.
 Lecz jakkolwiek różnorodny był socjalizm różnych wielkich części partji anarchji, stosownie do warunków ekonomicznych i do ogólnych potrzeb rewolucyjnych danej klasy lub jej odłamu, na jednym punkcie socjalizm ten był jednolity: ogłaszał się za środek wyzwolenia proletarjatu i wyzwolenie to stawiał sobie za cel. Było to rozmyślne kłamstwo u jednych, a łudzenie siebie u drugich, którzy świat, przetworzony według swych potrzeb, uważali za najlepszy świat dla wszystkich, za urzeczywistnienie wszystkich