Strona:Karol Marx-Walki klasowe we Francji 1848-1850 r.djvu/172

Ta strona została przepisana.

franków czyli 19.280.000 f. st. — przyrost o 4.360.000 f. st., a 2 września 1850 r. na 496 miljonów franków czyli 19.840.000 f. st., — przyrost wynosił około 5 miljonów franków. Przytym nie było deprecjacji (zniżenia ceny) banknotów; przeciwnie, zwiększonemu obiegowi banknotów towarzyszyło ciągłe zwiększanie się zapasów złota i srebra w piwnicach banku, tak, że na wiosnę 1850 r. bank miał gotówki na sumę blisko 15 miljonów f. st., — suma we Francji niesłychana. Tak więc bank mógł powiększyć swój obieg, a więc swój czynny kapitał o 123 miljony franków, czyli 5 miljonów funtów, — jest to jaskrawy dowód słuszności naszego twierdzenia w jednym z poprzednich zeszytów, że arystokracja finansowa nietylko nie upadła wskutek rewolucji, lecz nawet wzmocniła się jeszcze. Wynik ten będzie jeszcze wyraźniejszy, gdy się przyjrzymy francuskiemu prawodawstwu bankowemu w ostatnich latach. 10 czerwca 1847 r. bank został upełnomocniony do wydawania banknotów 200.000-frankowych; dotąd najmniejsze były 500.000-frankowe. Dekret z 15 marca 1848 r. ogłosił banknoty banku francuskiego za monetę obiegową i zdjął z banku obowiązek wymieniania ich na gotówkę. Emisję banku ograniczono wówczas do 350 miljonów franków. Jednocześnie upoważniono go do wydawania banknotów 100-frankowych. Dekret z 27 kwietnia nakazał wcielenie banków departamentalnych do banku francuskiego; drugi dekret z 2 maja 1848 r. podniósł jego emisję do 442 miljonów franków. Dekret z 22 grudnia 1849 r. podniósł maksymalną emisję do 525 miljonów franków. Wreszcie prawo z 6 września