Strona:Karol Marx-Walki klasowe we Francji 1848-1850 r.djvu/181

Ta strona została przepisana.

zentuje podstawę swego wspólnego panowania, republikę. Wobec orleanistów legitymiści, a wobec legitymistów orleaniści reprezentują status quo (stan istniejący), republikę. Ze wszystkich tych frakcji partji porządku każda ma in petto własnego króla i własną restaurację, lecz wobec uzurpacyjnych i buntowniczych popędów swych rywali, każda z nich broni wspólnego panowania burżuazji, formy, w której te poszczególne uroszczenia wzajemnie się neutralizują — broni republiki..... I Thiers nie wiedział nawet ile prawdy było w jego słowach: „my rojaliści jesteśmy najpewniejszemi podporami konstytucyjnej republiki“.
Ta komedja républicains malgré eux (republikanów wbrew woli), niechęci dla status quo i ciągłego utrwalania tego status quo ustawiczne starcia pomiędzy Bonapartem a Zgromadzeniem narodowym; wciąż ponawiające się niebezpieczeństwo, że partja porządku rozpadnie się na swe części składowe i wciąż powracające spajanie się odłamów; usiłowania każdej frakcji zamiany każdego wspólnego zwycięstwa na klęskę tymczasowych sprzymierzeńców; obustronna zazdrość, mściwość, podjudzania, ciągłe wyzwania do walki, kończące się zawsze pocałunkiem Lamourette’a — cała ta niepowabna komedja omyłek nigdy nie rozwijała się klasyczniej, niż w ciągu ostatnich 6-ciu miesięcy.
Partja porządku uważała prawo wyborcze za swe zwycięstwo nad Bonapartem. Czy rząd sam się nie zrzekł władzy, oddając redakcję swego własnego projektu jej komisji 17-tu i na nią zrzucając odpowie-