Strona:Karol May - Z Bagdadu do Stambułu.djvu/13

—   5   —

 Odtąd datuje się rozłam, dzielący Mahometan na dwa wrogie obozy: Sunnitów i Szyitów. Rozdziału tego właściwie nie wywołały różnice w pojmowaniu zasad Islamu; jest to raczej kwestya osób, kwestya, kto powinien być następcą proroka. Wyznawcy Szii twierdzą, że ani Abu Bekr, ani Omar, ani Othman, lecz jedynie Ali miał prawo do pierwszego namiestnictwa po proroku. Sporów, które powstały potem pomiędzy obydwoma partyami o przymioty Boga, o fatum, o wieczność Koranu i o przyszłą nagrodę za życie na ziemi, nie należy uważać za zbyt istotne.
 Ali pozostawił dwu synów: Hassana i Hosseina. Pierwszego wybrali kalifem Szyici, podczas gdy stronnicy Sunny powierzyli kalifat Muawiji I., założycielowi dynastyi Ommajadów. Ten drugi przeniósł swą rezydencyę do Damaszku, ustanowił dziedziczność kalifatu i już za życia wymusił uznanie następcą syna swego Dżezida, który okazał się później takim okrutnikiem, że wspomnienie jego spotyka się nawet u Sunnitów z przekleństwem. Hassan nie mógł podołać Muawiji i umarł otruty w roku 670. w Medynie.
 Brat jego Hossein sprzeciwiał się uznaniu Dżezida i stał się bohaterem jednego z najtragiczniejszych epizodów w historyi Islamu.
 Dłoń Muawiji ciężyła potężnie na prowincyach, a namiestnicy jego wspierali go w tem ze wszystkich sił. I tak naprzykład nakazał Zijad, namiestnik Basry, żeby po zachodzie słońca nikt pod karą śmierci nie ważył się pokazać na ulicy. Wieczorem po ogłoszeniu tego rozkazu spotkano dwieście osób poza ich domami i pościnano im natychmiast głowy. Następnego dnia liczba ich była już daleko mniejsza, a trzeciego wieczoru nie widać już było nikogo. Najsroższym z Ommajadów był Hadjasz, namiestnik Kufy, którego tyranię przypłaciło życiem sto dwadzieścia tysięcy ludzi.
 Jeszcze gorszym od Muawiji okazał się syn jego, Dżezid. Za czasów tego potwora przebywał Hossein w Mekce, gdzie przyjmował posłów z Kufy, wzywają-