Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/023

jazdu. W myśl tego systematu postępując, władze carskie w Królestwie Polskiem robiły różne szykany nietylko tym, którzy starali się o pasporta za granicę w celach edukacyjnych, ale nawet tym, którzy starali się o pasporta do Moskwy w celu uczęszczania na uniwersyteta moskiewskie. Karol Ruprecht pragnąc gruntowniejszego wykształcenia nad to, jakie mogły udzielić uniwersyteta moskiewskie, nie na wschód jednak ale wybrał się do Niemiec. W staraniu o pasport, po raz pierwszy miał sposobność praktycznie ocenić wartość despotycznego rządu. Ocenił go w ten sposób, iż całe już życie potem pracował nad uwolnieniem ludzkości z jego więzów. Przezwyciężywszy przeszkody, stawiane mu ze strony rządu, wyjechał wreszcie za granicę do Berlina.
 Uniwersytet berliński gromadził podówczas jak i przedtem wielu Polaków, z których nie jeden zasłynął później nauką i charakterem; nie jednego też nazwisko na kartach dziejów politycznych i literackich naszego narodu zapisane złotemi literami, że wspomnę tutaj tylko nazwiska: Karola Libelta, Dr. Karola Marcinkowskiego i Józefa Kremera, którzy jednak o wiele wcześniej niż Ruprecht kształcili się w uniwersytecie berlińskim. Z kolegów i przyjaciół berlińskich Ruprechta największą nauką zasłynął Antoni Małecki, znakomity profesor literatury polskiej, filolog, autor wielu dzieł wysokiej wartości, który w karjerze swojej nauko-