Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/043

istniejący w całej Sybrji, unaocznił mu w wizerunku tamtejszego społeczeństwa przyczynę niewoli, ogólnie panującej na Wschodzie i Północy, i przyczynę małej skłonności mieszkańców tamtejszych, pozbawionych możności posiadania ziemi, do postępu i cywilizacji. Z stanowczością, z jaką występował przeciw socjalizmowi i komunizmowi, przemawiał też odtąd zawsze za uwłaszczeniem naszych włościan, widząc w niem nie tylko wymierzenie sprawiedliwości, ale i najsilniejszy bodziec do oświaty i uobywatelenia ludu. Przekonania, które na Syberji doświadczeniem własnem i widokiem praktycznego życia ustalił w sobie, zrobiły go później po powrocie do kraju, jednym z najczynniej i najskuteczniej działających dla zniesienia w Polsce pańsczyzny, uwłaszczenia włościan i równouprawnienia stanów.
 W Alexandrowsku doczekał się Ruprecht uwolnienia z katorgi i przeniesienia na osiedlenie. Ta ostatnia kategorja wygnania, nie przywiązywała tak ściśle do miejscowości jak „katorga“ czyli skazanie do robót w kopalniach lub fabrykach; z swobodą ruchu, przywracała ona możność zarobku. Skorzystał z niej Karol i przyjął prywatny obowiązek urzędnika przy kopalni złota „na Gremuczce“, położonej w Wierchnioudińskim powiecie, a należącej do jednego z kupców kiachtińskich, który ją exploatował w spółce z zamożnym Polakiem.
 Gremuczka odległą jest od „Wielkiego Ner-