Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/050

koroną wpływu i moralnego panowania. Przeciwko takiej propagandzie żaden rząd, a tem bardziej despotyczny, niema środka powstrzymującego; przeciwko takiej polityce próżną się okazuje mądrość dyplomatów i mężów stanu, polegająca na ucisku i odmawianiu narodowi praw mu przynależnych. Jednym z najwybitniejszych zwolenników tej wygnańczej na Syberji polityki był Karol Ruprecht, który już od niej nigdy, aż do grobowej deski nie odstąpił, w sobie naprzód wyrabiając te cnoty i te przymioty charakteru, które są konieczne narodowi do wybawienia z niewoli, a które pragnął widzieć we wszystkich.
 Po wstąpieniu na tron Aleksandra II. i po wydaniu manifestu, na zasadzie którego jenerał—gubernator wschodniej Syberji, Murawiew hrabia Amurski, uwolnił w ciągu lat kilku wbrew tajemnej woli rządu petersburskiego, prawie wszystkich wygnańców z Syberji. Ruprecht nie otrzymał pozwolenia powrotu do Polski, ale przeniesiony został z wygnania zabajkalskiego na mieszkanie do Permu.
 Tego rodzaju łaska była tylko pozorną, nie polepszała ona bowiem doli wygnańca, ale ją pogorszała. Pobyt w Syberji jest w ogóle przyjemniejszym i znośniejszym niż w europejskiej Rosji.
 Większa tolerancja i przychylność Sybiraków jako też łatwiejszy zarobek, przyczynia się do tego. W guberniach zaś europejskiej Rosji