Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/053

iż słusznie Ruprechta i Jürgensa wraz z towarzyszami, uważają za twórców wyrozumowanego programu prac organicznych, z pewną, wybitną cechą polityczną.
 Na Miodowej górze, bo tak nazywano w Warszawie trzecie piątro, na którem mieszkał Ruprecht, obok jenialnej poetki Gabryeli, obok zdolnej ludowej autorki Zofii Kaplińskiej, Jürgensa i Bolesława Denela, koncentrował się miejski kierunek zbawiennego ruchu, którego charakter bliżej staraliśmy się określić. Nie było tam mowy o gwałtownym wybuchu, o rewolucji, ale oswobodzenie musiało nastąpić, jako konieczny, bo organiczny rozwój społecznych sił narodu. Gdyby temu rozwojowi rząd moskiewski nie był kładł tamy, powstanie nie miałoby miejsca.
 Wstrząśnienia jakie cesarstwo moskiewskie przebyło w wojnie krymskiej, pogrom jakim się ta wojna zakończyła, popchnęły Rosję podobnie jak Austrję przegrana pod Königgrätzem do wewnętrznych reform. Pęta mikołajowskiego ucisku zaczęły się luzować, zatęchła w niewoli atmosfera, odświeżyła się pod powiewem liberalnego wiatru, Polska zaś w zaborze moskiewskim, po raz pierwszy od upadku rewolucji 1831 r. odetchnęła swobodniej. Nie była to zmiana systematu, ale pofolgowanie w srogości i w bezwzględnem zastosowaniu dawnego sposobu rządzenia. Rząd moskiewski bynajmniej niezamierzał zmienić go u nas, nie wyrzekł się