Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/056

uratowało manifestacje od uronienia i zamieniało je na sposób działania w walce z rządem o narodowe prawa. Nie były więc one czczym objawem uczuć, zabawką lub popisem, jak je pewne antinarodowe stronnictwo przedstawia, ale czynem i to częstokroć skutecznym czynem, który zastępował gdzieindziej używane środki konstytucyjne.
 Każde położenie i każdy czas ma swoje sposoby działania. W r. 1860, 1861 i 62 manifestacje były w zaborze moskiewskim jedynym sposobem wyjednania od rządu rozszerzenia polskiej autonomii i przyznania polskiemu narodowi praw, bez których rozwój oświaty, dobrobytu i samodzielności narodowej był niepodobnym; innego sposobu przemówienia i upomnienia się nie było. Ludzie więc, którzy w dniu 27. lutego zebrali się na naradę, i korzystając z krwi przelanej, wyjednali pierwsze ustępstwo rządu moskiewskiego, rozumieli dobrze sytuacją, wybornie ją wyzyskali i tym sposobem dowiedli, iż są wytrawnymi politykami. Pomiędzy nimi był i Ruprecht.
 Brał on udział w organizowaniu Delegacji Miejskiej, ale do niej nie wszedł z powodu, iż obecność jego byłaby spotęgowała podejrzenie Gorczakowa przeciwko tworzącej się instytucji; w każdej jednak ważniejszej sprawie delegowani zasięgali jego wypróbowanej rady i korzystali z doświadczenia.
 Tegoż samego dnia poruczyła Delegacja