Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/064

wiek partją w kraju została dla Wielopolskiego straconą a szlachta, która przeważnie należała do organizacji obywatelskiej, popchniętą została tym sposobem przez sam rząd do programu Komitetu Centralnego Narodowego i do powstania
 Historja listu czyli adresu do Andrzeja hr. Zamojskiego, zawierającego szczerze i jawnie wypowiedziane przekonania oraz żądania narodu, reprezentowanego przez umiarkowane stronnictwo, a które hrabia miał zakomunikować wielkiemu księciu Konstantemu, jest następująca. Komitet Centralny Narodowy ogłosił w odezwie z 1. września 1862, iż odtąd będzie w charakterze rządu występował. Śmiałym tym krokiem zajął stanowisko, którego ignorować nie można było, tem bardziej, że organizacja narodowa, podwładna mu, szerzyła się z szybkością nadzwyczajną. Siłę i powodzenie działaniu Komitetu zapewniała nietylko śmiałość, ale też szerokość zasad oraz dążeń obejmujących całą Polskę, i propaganda, która do stanowczego czynu powoływała wszystkie warstwy narodu. Wobec wzmocnienia się potęgi Komitetu Centralnego, zdolnym już swą siłą rząd najezdniczy szachować na każdym kroku, organizacja obywatelska musiała wystąpić z aktem, któryby wykazał, iż zajmuje stanowisko równie narodowe i ściśle określone, inaczej znaczenie jej zupełnie by upadło, a szanse powstania, którego się lękały rozważniejsze umysły, wzrosłyby