Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/068

i utworzenia tym sposobem ciszy, któraby mu bez udziału narodu rządzić pozwoliła. Po tem odepchnięciu chętnie i szczerze zbliżającego się do rządów Wielopolskiego umiarkowanego stronnictwa, powstanie stało się faktem loicznej konieczności. Musiało ono nastąpić i nastąpiło.
 Od chwili, w której konieczność powstania została powszechnie zrozumianą, nie należało już opierać się jego myśli, ale robić do niego stosowne przygotowania. Postępowanie przeciwne było błędem, którego się właśnie dopuściła Organizacja obywatelska i jej Dyrekcja. Za błąd ten nie jest przecież odpowiedzialnym Ruprecht. Powiedzieliśmy wyżej, iż rządy tej organizacji sprawowane były kollegialnie. Dyrekcja zaś jej w kwestjach ważnych, zasadniczych, iść musiała za głosem ogólnym i wykonywać to, co jej obywatelstwo zorganizowane poruczyło wykonać.
 Opór powstaniu stawiany, powstrzymywanie propagandy czerwonych i niedopuszczanie ich wpływu pomiędzy ludzi, należących do klasy zamożniejszej, a więc mogącej funduszów dostarczyć na broń, było prawie, aż do chwili wybuchu, jednem z głównych zatrudnień Dyrekcji. Jeżeli zaś walka jaka wynikła z tego powodu pomiędzy obu stronnictwami, nie przybrała szerokich i niebezpiecznych dla Polski rozmiarów; jeżeli polemika, jaką biali z czerwonymi prowadzili ustnie i pisemnie, nie przybrała form zjadliwych i gorszących; jeżeli spór