wowej medjum, a drugą bezwzględnemu duchowi. Samo określenie wszakże medjum, zawiera u Hartmanna obok prawdy i fałsz, a na jego określenie stanu widza nie zgodzi się żaden spirytysta choćby rozporządzał tylko bardzo niewielkim doświadczeniem. Hartmann z zupełną samowolą zaopatruje medjum we wszystkie zdolności, jakich mu potrzeba do wytłumaczenia zjawisk i następnie wysnuwa z tej zmyślonej postaci z wielką łatwością — wszystkie zjawiska. To zaś, co pozostaje niewytłumaczonym w ten sposób — tłumaczy za pomocą ducha absolutnego; nawet dla zjawisk należących do jednej i tej samej dziedziny przyjmuje Hartmann dwojakie przyczyny tak np. tłumaczy on przenoszenie myśli przy niewielkiej odległości za pomocą fal eteru, a przy większej odległości za pomocą komunikacji poprzez ducha bezwzględnego.
Z wielką łatwością także tłumaczy Hartmann zjawiska trans figuracji i materializacji. To co spirytyści nazywają kontrolującemi duchami medjów, są dla Hartmanna tylko stałemi typami, z któremi wyobraźnia medjów zżyła się i w które przetwarza on swoją własną osobowość z nadzwyczajnym
Strona:Karol du Prel - Spirytyzm (1908).djvu/55
Ta strona została przepisana.
