Strona:Kaszubi na tle etnografji Polski.djvu/012

mieszkania“, a za Długoszem powtarzają to inni pisarze aż do B. Chmielowskiego [25 IV 132]. Mrongovius wyprowadza Kaszubów od kożucha. Na uwagę zasługuje ostatnie objaśnienie A. Brücknera [15 211, 222, 556], wedle którego Kaszuba pochodzi od szuby tj: ogólnosłowiańskiego kożucha obszytego suknem, z przedrostkiem ka jak w słowie kacap, kabłąk itd., przyczem to ka oznacza zawsze coś wielkiego i zgrubiałego. Interpretacja ta może być tem więcej prawdopodobna, że nazwa ta ma nieraz charakter przezwiska i Kaszubami nazywano szyderczo także bambrów z Rataja pod Poznaniem [Bystroń 19 IV 139]. Wreszcie należy podkreślić, że na terenie pomorskim istnieje wiele innych grup etnicznych tak przezywanych: mieszkańców pow. lęborskiego, słupskiego i bytowskiego zwano dawniej Karwatkami rzekomo od kaftana czy kamizelki zwanej karwatką [Pobłocki 71 29; Bystroń 19 IV 118]. Mieszkańców parafji cecenowskiej i główczyckiej zwano Kabatkami od kabata, a w pow. kościerskim wyróżniano Kidlonów, od noszonego przez nich długiego płaszcza zwanego kidlonem. Jakkolwiek te przezwiska etniczne przeważnie już dziś nie istnieją, to jednak odpowiadają one jaknajzupełniej podobnym analogicznym polskim przezwiskom, jak Kabaciarze na Śląsku Cieszyńskim, Kaftaniacy na podgórzu karpackiem lesko-sanockiem, Kopieniacy w ziemi proszowskiej, zwani tak od kopieniaka-opończy od deszczu bez rękawów [Bystroń 19 IV 118 — 119; Lorentz 64 I 58]. Kaszubi przezywają szlachtę zagonową szlachtą parcaną, a więc mianem analogicznem do lubelskich parciaków czy parciankcarzy, zwanych tak od grubego, lichego płótna używanego na odzienie [Bystroń 19 IV 118; Karłowicz 51 IV 38]. Na Pomorzu istnieje w pow. kościerskim grupa Łyczaków, która, podobnie jak w Polsce, mogłaby być odniesiona do łyczakowo-żółtego żupana, [Bystroń 19 IV 115, 144]. Wreszcie ze względu na to, że na Kaszubach chodak drewniany zwie się korka, przezywa się Korczakami Kaszubów połudn.-zach. części pow. kartuskiego i zachod. kościerskiego. Przezwisko oparte na tej samej zasadzie, na której powstały w Polsce przezwiska Kurpiów, Chodaków, Chodaczkarzy, Łapciarzy itd. [Bystroń 19 IV 123].
 O ile idzie o przezwiska etniczne, urobione na podstawie właściwości językowych, to na podkreślenie zasługują przedewszystkiem Słowińcy w pow. słupskim, którzy określają się nazwą urobioną od miana Słowian, jako posługujących się zrozumiałym językiem. Rzecz znamienna, że nazwy podobnej używa także polska ludność na południowej stronie Tatr i nazywa się Słowiakami w odróżnieniu od Słowaków i Rusinów [Bystroń 19 IV 102 — 103]. Ze