polskich dwojaków [Gulgowski 48 83], które dla Niemca są czemś tak obcem, że swego czasu nawet Wilhelm II kupił sobie taki dwojak als Merkwürdigkeit [Fischer 39 27]. Także pojedyńcze naczynia dzbankowate posiadają tak na Kaszubach jak w Polsce pewną charakterystyczną cechę, a mianowicie kabłączkową glinianą rączkę [Moszyński 63 355]. Również taki wybitnie ludowy charakter mają zarówno polskie jak kaszubskie kropielniczki [Lorentz 56 55].
Nadto podobnie jak w całej Polsce posiadają tu ludowy charakter kowalskie kuźnie, które wytwarzają gwoździe, podkowy, a dawniej i części narzędzi rolniczych [Fischer 34 22].
Wreszcie z surowców mineralnych wchodzi tu w rachubę bursztyn, którego używa się do wyrobu rozmaitych ozdób [Lorentz 56 26]. Podobnie na obszarach kurpiowskich używa lud bursztynu jako surowca do wyrobu ozdób związanych ze strojem kurpiowskim [Chętnik 24].
roślinne
Wśród surowców roślinnych szczególnie drzewo służy do zaspokajania różnych potrzeb domowych i gospodarczych, a więc zarówno do budowy domów, jak do wyrobu różnych sprzętów i narzędzi gospodarczych. Do żłobienia drzewa używają Kaszubi starego narzędzia, zwanego czosłą lub czosełką [46 II 217; 68 III 375], używanego także w Polsce, np. w Lubelskiem [Kolberg 53 XVI 84]. Słowińcy jak i Polacy znają też zakrzywiony nożyk do wyżłabiania mniejszych przedmiotów np. łyżek, t. zw. strużek [Lorentz 57 1107; karłowicz 51 V 247]. Drzewo obrabia się także przy pomocy toporów i skiekier. U Kaszubów na Helu topór odznacza się ostrzem o linji krzywej, siekiera zaś ostrzem o linji prostszej. Podobne różnice typologiczne występują także w Wielkopolsce nad Notecią [Moszyński 63 282].
Przy pomocy tych rozmaitych narzędzi wytwarza się sprzęty domowe, nadto drewniaki czyli korki z drzewa olszowego, szufle, łyżki drewniane, warząchwie, mątewki itd. [Fischer 34 22], które to wyroby pod względem swej formy nie odróżniają się w niczem od wyrobów Polski południowej i zachodniej.
stwo
Kaszubi uprawiają także starą technikę wyplatania z giętkich korzeni drzew iglastych różnych dzbanków tak gęsto plecionych, że mogą one być używane nawet do noszenia wody (ryc. 7a). Technika polega na tem, że grubsze wici tworzące osnowę okręcane są cieńszemi wiciami wątkowemi
