wróżbę o zamążpójściu właścicielki wianka [Gloger 42 IV 431—2].
W wilję świętojańską zaczyna się też okres zbierania ziół; wtedy zarówno na Kaszubach jak w Polsce zbiera się rozmaite zioła lecznicze [Stelmachowska 84 168; Frankowski 40 53].
Specjalnością kaszubską lokalną jest obrzęd ścinania kani. Już A. Mosbach w wyżej wspomnianym rękopisie (Rkp. Ossol. 2247, str. 19) zwrócił uwagę, że o ile szczodraki, wypędzanie Starego Roku, kolędy, chodzenie z szopką, dyngus, świętojanka są po całym obszarze Kaszub rozpowszechnione, to obrzęd ścinania kani istnieje tylko w niektórych wioskach powiatu wejherowskiego. Mosbach przytacza też tekst, który, jako oparty na informacjach Ceynowy, najbardziej zbliża się do wersji, ogłoszonej swego czasu w „Skorbie“ [23 109], a jest nieco odmienny od tekstów dotąd ogłoszonych [64 II 52—56; Stelmachowska 84 170].
w lipcu
Po sobótce niema już ważniejszych obrzędów, tylko niektóre ze świąt budzą większe zainteresowanie ze względu na wiążące się z niemi czynności gospodarcze, a w związku z tem powstają też pewne przysłowia, przepowiadające pogodę, w niczem nie różniące się od podobnych polskich przysłowi [Stelmachowska 84 178]. Nawet w nazwach świąt są widoczne owe łączności. Dzień Nawiedzenia N. P. Marji (2 lipca) nazywano dawniej w powiecie kościerskim Matką Boską Jagodną, co pozostaje w związku z tym pięknym polskim zwyczajem, że matki, które postradały małe dzieci, wystrzegają się jedzenia jagód przed tem świętem. A uzasadnia to równie piękna legenda, że w dniu tym niebieska Opiekunka dziatek zgromadza je około siebie w raju i rozdaje im słodkie jagódki, ale te dzieci, których matki jadły przed owym dniem jagody, nic nie dostają [Karłowicz 51 II 219]. O dniu św. Anny mówią Kaszubi, że „łed święty Anki są zemne wieczory i płeranki“, czyli więc tak jak w całej Polsce [Stelmachowska 84 179].
Później szczególną uwagę zwraca dzień 15 sierpnia, czyli święto Wniebowstąpienia N. P. Marji, nazwanej też Zielną ze względu na święcenie ziół. Dziewczęta zbierają zioła i kwiaty na parę dni przed tem świętem lub w przeddzień tegoż po południu aż do zachodu słońca, po krzakach, zaroślach, miedzach i łąkach [Stelmachowska 84 183—184; Frankowski 40 58]. Między innemi ziołami święci lud kaszubski na Matkę Boską Zielną także bylicę pospolitą (Artemisia vulgaris)
