co nie znał strachu i koniecznie chciał go poznać [46 I 44—47], posiada liczne analogje w Krakowskiem koło Wadowic i Nowego Sącza [Bolte-Polivka 14 I 34]. W Rozłazinie w pow. lęborskim opowiada lud kaszubski o chłopie, który śmierć zaprosił w kumy, a ona za to go nauczyła sztuki leczenia [76 XXII 240]. Śmierć jako kuma znana jest także w wierzeniach ludu krakowskiego [90 VIII 100]. Niekiedy te opowieści mają charakter humorystyczny i satyryczny, jak np. opowieść o żołnierzu i żydzie, który musiał się z żołnierzem pieniędzmi podzielić, a nawet w zupełności go wyekwipować [46 I 12—15]; powiastka ta znana w rozmaitych odmiankach w Małopolsce zachodniej i w Nowosądeckiem [Bolte-Polivka 14 I 66—67]. Inna opowieść słowińska wyśmiewa nienasycone życzenia kobiety [Bolte-Polivka 14 I 146], które są przedmiotem podobnej anegdotki w Łukówcu mazowieckim [92 VIII 308]. Wreszcie również wiele pierwiastków satyrycznych posiada opowieść o odważnym szewcu, który sto much zabił odrazu, a tak się potem zręcznie tym czynem chwalił, że wzbudzał ogólny lęk, dzięki któremu też zdobył w życiu wiele powodzenia. Powiastka ta znana jest Kaszubom, Słowińcom i Małopolsce zachodniej [Bolte-Polivka 14 I 158].
i legendy
Oprócz baśni rozmaitego rodzaju, a więc tak fantastycznych, jak nowelistycznych, istnieje też baśń zwierzęca, a raczej już właściwie bajki o wilku i lisie, lisie i zającu, wilku i kozie, o wilku zrzucającym dla lisa ryby z wozu, oraz o rozmaitych innych podstępach lisa [Bolte-Polivka 14 II 110, 114, 118].
Nie brak też legend o niektórych Świętych i o wędrówkach Pana Jezusa po świecie, zwłaszcza ze św. Piotrem. Niektórzy święci cieszą się szczególnym kultem wśród rybaków kaszubskich, jak np. św. Antoni [74 1889, 383]. Ciekawa jest legenda o św. Krzysztofie z okolic Rumji [Stelmachowska 84 228]. Podobne legendarne opowieści spotyka się w zbiorach polskich [Grajnert 44].
Wreszcie bardzo częste są w Polsce opowieści o naiwności sąsiedzkiej, które mają charakter wędrowny i stosowane są raz do Helu lub Pucka, raz do Pacanowa, Kulikowa czy Osieku [Nadmorski 65 33].
W pieśniach kaszubskich można znaleźć wszystkie motywy znane na innych terenach Polski. Dotąd mało na to zwracano uwagi, a nawet mylnie przypuszczano, że pieśń kaszubska jest bardzo uboga.
