z kulturą reszty Polski. Jak kaszubskie obrazy na szkle są bratniemi tworami podhalańskich obrazków, jak malowane skrzynie i szelbiągi zbliżają się zupełnie do krakowskich, tak złotogłowie kaszubskie, zarówno pod względem kształtu jak i zdobnictwa, przynależy do typu krakowskich czepców z tem zastrzeżeniem, że typem pośrednim między pierwszemi a drugiemi są czepce wielkopolskie, kujawskie, warmińskie i chełmińskie [Seweryn 79; Seweryn 59 XXVIII 17—39].
Polskość kaszubskiej sztuki ludowej potwierdzają także pisanki. W powiecie morskim malują jajka szczególnie na czerwono i niebiesko. Niekiedy malują i zwierzęta, ale w północnych powiatach Pomorza przeważają malowidła o motywach kaszubskich. Typowe malowanie jaj jest jednobarwne, ale te jajka malowane nie służą do święconki, lecz tylko dzieci bawią się niemi, szukając ich w podwórzu czy w ogrodzie, gdzie rodzice je dla nich chowają [Stelmachowska 84 123]. W powiecie kartuskim kolorowo malowanych jajek używa się do zabaw dziecinnych, a także ustawia się je na stole wraz z całą święconką [Stelmachowska 84 126]. Bardzo ciekawy jest zwyczaj z Pępowa, w Kartuskiem, gdzie jako wykupne od dyngusa służą najczęściej jaja malowane [Stelmachowska 84 127]. Z jakim starym polskim zwyczajem mamy tu do czynienia, mogą poświadczyć Statuta provincialia z pierwszej ćwierci XV wieku, w których odnośnie do Wielkanocy mamy zakaz: prohibeatis, ne feria secunda et tertia post festum Pasche masculi feminsas et feminae masculos presumant pro ovis et aliis muneribus depactare vulgariter dingowacz. Jak widzimy, mimo tego zakazu, ten stary zwyczaj przetrwał w Kartuskiem, jak i na niektórych innych polskich obszarach po dnie dzisiejsze.
Ludowa muzyka kaszubska nie była dotąd jeszcze przedmiotem prawdziwie naukowych poszukiwań, względnie wyniki badań nie zostały ogłoszone, dlatego nie można w tej chwili ustalić pokrewieństwa melodyj kaszubskich i polskich. Istnieje ono niewątpliwie tak ze względu na takie samo podłoże etniczne, jak z powodu wielkiego zainteresowania dla polskiej pieśni ludowej Gdańszczan, którzy skrzętnie wpisywali w swe lutniowe zbiorki polskie pieśni ludowe, polskie tańce, a później także polonezy [Chybiński 26].
muzyczne
Instrumentami muzycznemi najczęściej używanemi na Kaszubach są: bas, skrzypce, klarnet, flet i trąba. Ale nie brak też instrumentów bardziej prymitywnych, zwłaszcza
