„Myśl“[1]. Następnie obrazek nowelistyczny „Suka“ zamieścił w warszawskiej „Prawdzie“ Aleksandra Świętochowskiego, zaś nowelę „Śmierć“ w warszawskim dzienniku „Głos“.
Mając trzy ruble uciułanego z pensji kolejowej kapitału, przybył Reymont do Warszawy. Postanowił oddać się trwale działalności literackiej. Czuł wzbierające w sobie siły, rozpierała go gorączka tworzenia. Karmił się nadzieją, że znajdzie upragniony spokój, skoro tylko rzuci w świat pierwsze płody swojego talentu. Ale zawiódł się srogo. Pierwszy pobyt w Warszawie (1893 do 1894) i pierwsze lata literackiego zawodu były dla Reymonta pełne bolesnych i ciężkich chwil. „Przyjechałem w listopadzie 1893 roku do Warszawy” — opowiada Reymont o sobie — „a dopiero w kwietniu następnego roku jadłem... pierwszy obiad. Takie to wówczas były stosunki“. W jednym wspólnym pokoiku, razem z murarzem, krawcem i szewcem, pędził Reymont twardy żywot literata. Bieda doskwierała mu gorzej niż jego współtowarzyszom. Uciekał z domu, nie mogąc znieść docinków i naigrawań się swoich „towarzyszy“, aby gdzieś w katedrze lub na ulicy szukać ciszy i ukojenia. I tam też, w cieniu i uroczystem milczeniu katedry, napisał jeden z swoich utworów.
Materjału do pierwszej drukowanej osobno książki dostarczyła mu pielgrzymka do Jasnej Góry, którą odbył za poradą redaktora warszawskiej „Prawdy“, Aleksandra Świętochowskiego. „Przed trzydziestu laty“ — opisuje tę chwilę Aleksander Świętochowski („Nad uczczonym grobem“ — „Tygodnik Ilustrowany“ nr. 2 z dnia 9 stycznia 1926, str. 24) — „zjawił się w re-
- ↑ Autor artykułu C-ski („Gdzie stała kolebka Wł. St. Reymonta“) twierdzi, że pierwszym utworem Reymonta była nowela p. t. „Obrazek syberyjski“, wydrukowana w r. 1893 w „Myśli“.
