Strona:Kazimierz Bukowski - Władysław St. Reymont. Próba charakterystyki.djvu/51

i nie gubiąc się w nieokreślonych marzeniach. Andrzej to człowiek silny i zdrowy, chłop prawdziwy, w którym drzemie rasowa pierwotność i zdolność do rzeczywistego, świadomego życia społecznego. Typy chłopów należą też w „Fermentach” do najlepiej zaobserwowanych i odczutych. Stary Grzesikiewicz, Józio Głąbiński, Janowa, są to natury szczere, prawdziwe, pełne życia i siły, najwierniej pochwycone i oddane. One też jedyne oparły się rozkładczemu działaniu fermentów i zbliżają się najsilniej do postaci o szerokim pokroju epicznym w późniejszych „Chłopach”.
 Obok postaci chłopskich epickość zarysowuje się silnie w opisach przyrody. Rozsiane są hojnie i bogato w obu powieściach, szczególniej w ścisłej łączności z przeżyciami wewnętrznemi Janki. Charakteryzuje je spokój i umiar, w przeciwieństwie do przesadnie jaskrawych barw, jakiemi nakreślone są postacie ludzkie. Kiedy Reymont opisuje ludzi, zwłaszcza ze świata inteligencji, jest nerwowy i chaotyczny, niepowściągliwy w doborze słów, krańcowy w określaniu ich uczuć i myśli. (Kiedy maluje przyrodę jest majestatycznie spokojny i zrównoważony, pewny każdego pociągnięcia, niezawodny w każdym szczególe. Komponuje obrazy niesłychanie wierne pod względem harmonji barw, plastyczne wzrokowo i pełne wzniosłego nastroju. Pogoda, majestatyczność i głębokie ukochanie natury stworzyły te przepyszne opisy wiosny i jesieni, jak też doskonały obraz lasu w „Fermentach”, zapowiadający nieomylnie przyszłego malarza przyrody w potężnym eposie.
 Te dwie cechy epickiego talentu Reymonta, zdolność kreślenia galerji typów i charakterów oraz opisy przyrody, są najważniejszą zdobyczą okresu jego twórczości przed powstaniem „Chłopów”. Tworzył jeszcze wówczas żywiołowo, nie mogąc nagiąć swojej bogatej i szerokiej natury do prawideł harmonji i proporcji.