Dłuższe pióra stężeją i szpony odrosną,
Sam ich uczy lot śmiały czynić nad obłoki,
Niebezpieczeństwem gardzić, rzucać się na smoki
Póki nas oszpecały gnuśność, zdania gminne,
Obrzydliwe pijaństwo, przesądy dziecinne, —
Wpośród mocarstw ogromnych zamknięci, jak w matni,
Do dania im odporu nic byliśmy zdatni.
August raczył powszechniej światło rozprowadzić
I myśleć nas nauczył i potrzeźwu radzić;
I ta jest między nami najdzielniejsza młodzież,
Co nosiła wojenną jego szkoły odzież.
Tworzy nam w sercach siłę, do męstwa zachęca,
Do obrony ojczyzny nadgrodami znęca....
Ku broni kierowany, żeby duch nie stygnął,
August naszego posąg bohatera dźwignął.
Między starożytnymi archiwów zaszczyty
Stał obraz Aleksandra, przez Lizypa ryty;
(idy w jego rozważaniu Cezar się zatopił,
Szlachetnie zawistnemi lice łzami skropił,
Bogdaj podobna zawiść w nas była widziana!
Idźmy ten uczcić posąg walecznego Jana,
A przed nim na dobyte przysiążmy pałasze
Za niepodległość kraju łożyć gardła nasze!
Przezacna powszechności! Nie sądź mnie Zoilem,
Wiem, że paszkwil nie zdobi uczciwego pióra:
Ale, kiedy ich całe życic jest paszkwilem,
Na które się prawdziwie otrząsa natura,
Kiedy widocznie idą na ojczyzny zgubę:
Ostrzegać, choć paszkwilem, mam sobie za chlubę.
- ↑ Do moich współziomków. Poemat ten rozpoczyna w naszej antologji szereg poezji z okresu Wielkiego Sejmu, poświęconego zmianie konstytucji (1788—1791).
Jeśli ta góra wielka śmieszną myszkę zlegnie — używany jako przysłowie zwrot łacińskiego poety, znaczy tyle, co: „z wielkiej chmury mały deszcz“; August raczył powszechniej światło rozprowadzić — zasługi Stan. Augusta dla oświaty i kultury są niezaprzeczone (w okresie tym powstały: Komisja Edukacji Narodowej, Towarzystwo ksiąg elementarnych: zreformowano Akad. Krakowską i t. d.): Wojenną jego szkoły odzież — „szkoła rycerska“, założona przez Stan. Augusta. W niniejszym wierszu charakterystyczne jest (między innemi), że pocta ten szybko wpada w ton panegiryku dla króla. - ↑ Do powszechności. F. Zabłocki wydał w czasie sejmu wielkiego cały szereg poezji politycznych“ (bezimiennie), będących ostremi satyrami, czasem paszkwilami, na licznych zdrajców ojczyzny z partji moskiewskiej (późniejszych iniejatorów konfederacji targowickiej). Niniejszy wiersz „Do powszechności“ (społeczeństwa) może być uważany słusznie za wstęp do owego cyklu poezji. Cały ten zbiór, będący jedyną swego rodzaju ilustracją do dziejów Sejmu Wielkiego, wydał Dr B. Erzepki (Pisma Zabłockiego, Poznań 1903).
Zoilem — złośliwym krytykiem (z historji literatury starożytnej); paszkwil — w przeciwieństwie do satyry, wytyka wady osobiście i imiennie w sposób złośliwy.
