Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/371

sforność: pry — prawi (mówi), skrócenie: absolute (łaciń.) — despotycznie: tabiny — jedwabna szata: mandatów (łaciń.) — poleceń; quantas ostendisti mihi i t. d. — jak wielkie uczyniłeś mi uciski mnogie i złe, a nawróciwszy się, ożywiłeś mię i z przepaści ziemskich zasie wywiodłeś mię (z Psalmu 70): rebelizującemu — powstającemu, buntującemu się: z Rakus — z Austrji (dawna nazwa): z Perekopem — z Tatarami perekopskimi; sromotnie uciekli — mowa o klęskach pod Korsuniem, pod Pilawcami i t. d.: do Ciebie samego ucieka się... — mowa o ślubach króla Jana Kazimierza.
 Dawna Kanneńska odnowiona. Napisana przez W. Kochowskiego po klęsce pod Pilawcami, skąd wojsko polskie rzuciło się do ucieczki na wieść o zbliżaniu się Tatarów: poeta przyrównywa tę hańbę do klęski Rzymian pod Kannami.
 Na przykrą skałę — trudną (do wejścia), stromą: w ciągnieniu — w czasie (jego) pochodu; świerzopek — klaczy; pono bez kasze i t. d. — przestawienie wyrazów: podobno dla (z.) tęsknoty — za mleczną kaszą; na monstrę — na przegląd; za stoły — za stołami: od kanarów — ze słodyczy: cekubów — win (włoskich).
 Psalm dziękczynny, szczęsliwą elekcją in anno 1672 przeznaczeniu boskiemu przypisujący. Z „Psalmodji polskiej, za dobrodziejstwa Boskie dziękującej“ wydanej w r. 1695. Zbiór to poemacików prozą, z życia publicznego i z przeżyć osobistych poety. Elekcja w r. 1672 wyłoniła na tron polski Jana Sobieskiego, który świeżo, jako hetman, odniósł zwycięstwo nad Turkami (pod Chocimem).
 Nie żywot niewieści albo marna kolebka — poeta wynosi tutaj elekcję „wolną“ nad dziedziczność tronu: elektorowie — delegowani do wyboru króla książęta i panowie: praktyki — kombinacje, intrygi: subtelność — względy dyplomatyczne, dyplomacja międzynarodowa: pod panow. obcem — pod królami z rodów obcych; kiedy nad bisurmańskim miesiącem i t. d. — mowa o zwycięstwie Sobieskiego (jak wyżej): wojska Sennacherybowe — Sennacheryba, wodza assyryjskiego, pokarał Bóg za bluźnierstwa pod Jerozolimą, posławszy anioła, który wielkie jego wojska jednej nocy wytracił (według Starego Testamentu): dziewczysko jedne — t. j. prosta dziewczyna, dziewczyna z ludu (Joanna d’Arc).
 Pienie wdzięczności za zwycięstwo wiedeńskie. Jeden z najpiękniejszych w literaturze owego czasu objawów radości i dumy z powodu zwycięstwa Sobieskiego pod Wiedniem: poezyj szczęśliwemu wypadkowi temu poświęcali współcześnie bardzo wiele.