Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/386

 Raczyż — racz-że.
 Tęsknota. „Treny“ napisał poeta po śmierci córeczki Urszuli, która umarła (w r. 1579), mając dwa i pół roku. Trenów wszystkich wydał poeta dziewiętnaście. Nazwa Treny“ (żałosne pienia) jest starogrecka. Nagłówki poszczególnych „Trenów“ (które w oryginale nie mają nazw osobnych, prócz ostatniego) przez nas tutaj użyte zostały dla wyraźniejszego zaznaczenia ich treści.
 Na szczęśliwe wyspy — „pola Elizejskie“ (miejsce pobytu dusz po śmierci, wedł. wierzeń starogreckich): teskliwe — smętne: Charon — przewoźnik dusz (do świata umarłych: wierzenia starogrec.; zdrojem niepomnym — „Letejskim“, który odbierał zmarłym pamięć życia ziemskiego: człowieka zrzuciwszy — pozbywszy się ciała ludzkiego: nikczemną — znikomą (ni-ku-czemu). (Następstwo Trenów patrz: Omyłki druku).
 O smutnych pamiątkach. (Tren 7).
 Ochędóstwo — sukienki: pisany — barwiony, kolorowy: uploteczki — wstążeczki; giezłeczko — koszulka.
 Zwątpienie. (Tren 11).
 Brutus porażony — wódz rzymski, sławny z prawości, miał się wyrazić podobnie po przegranej bitwie (pod Filippi); nie ulęże — nie ostoi się: baczenie — rozwagę, przytomność umysłu.
 Pocieszenie. (Tren 19).
 Obłapił — objął: przełomione — przełamane, przerwane: porównać — zrównać się; rana (śmierć) — wczesna; złez — łez: przysady — dodatków (złych); nieuchronnej zdrady — pewnej odmiany (dobrego losu); przekazy — przeszkody: nie ma wolności — nie wolno jej działać; dobrej myśli — wesołości, spokoju; mdłego przyrodzenia (ratować) — słabą naturę (ludzką); fortel — sposób: takiem myśleniem nie wściąga — nie zatrzymuje, nie myśli (o nich) ciągle: ludzkie noś — po ludzku znoś (jak „dobrze“); aczciem — jakkolwiek jestem.
 Złote myśli, wyjęte z różnych pism J. Kochanowskiego.
 Sam na sie — sam po sobie; ujął chciwości — powściągnął swoją chciwość: w to ugodzić — utrafić (zrozumieć); przystojność — przyzwoitość, uczciwość; nie jest przyjacielska — rozumie się: rzecz; pisać sie — popisywać się.
 O nietrwałej miłości rzeczy świata tego. Poezje młodo zmarłego Mik. Szarzyńskiego wydane zostały po jego śmierci (r. 1601) p. t. „Rytmy abo wiersze polskie“; wydanie krytyczne (z dodatkiem pierwodruków z rękopisów); Bibl. pis. pol. Akad. Umiejęt. w Krakowie, 1903 (wyd. Ign. Chrzanowski).
 Mienić się — odmieniać się: sceptr (z łaciń.) — berło: stworzone piękne oblicze — piękne oblicze ludzkie: warować