Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/89

Ta strona została skorygowana.

swoje na wspomożenie nasze? Ano, jako sam powiedać raczy, iż: wołacie do Mnie a narzekacie, iż was nie chcę wysłuchać, a ręce wasze, które podnosicie do Mnie, pomazane niesprawiedliwością!.... Obaczże sie, smaczno-li-ćby to było, kiedybyś ujrzał, ano postronny człowiek rozkazuje w domu twoim, a urzędnikać odmienił, a ty zdaleka z cirnia wyglądasz, co sie dzieje: ano już iny urzędnik, albo cie w łykach przy koniu wodzą!.... Pomyśl sobie jedno, jeśliby do tego kiedy przyszło (jakoż nieomylnie przyść musi, nie będzie-li uznania twego a miłosierdzia Pana twego), gdyby obcy a srogi człowiek przyszedł mocą do domu twego, posiadł albo rozproszył wszystką majętność twoję, zapalił srogim ogniem dom twój i wszystki rozkoszy twoje, posiekałby głowy dziatkam twoim przed oczyma twemi, zelżyłby małżonkę i naród twój, a ciebieby, jako psa, wodził na łańcuchu, przy koniu swoim, tłukąc głowę twoję: jakoby tam Żałosna była dusza twoja i serce twoje!

(1568)[1].



MIKOŁAJ REJ.
O BŁĘDACH ŚWIECKICH URZĘDÓW.
(ŻALE PLEBANA Z „KRÓTKIEJ ROZPRAWY MIEDZY
TRZEMI OSOBAMI“).

Atkniż jedno świeckich urzędów,
Jeśli tam nie więcej błędów,
A jako wam też przychodzą?
Bo się tak z wami nie rodzą?
A ze sta was jeden siędzie
Takim kształtem na urzędzie,
Aby jedno prawdę mnożył,
A swe pożytki odłożył.

  1. Spólne narzekanie na porządną niedbałość naszą. Pełny tytuł zawiera jeszcze słowa: (Spóln. narzek.) Wszej Korony i t. d. Jest to jedna z końcowych części wielkiego dzieła Rejowego p. t. „Zwierciadło albo kstałt, w którym każdy stan snadnie sie może swym sprawom, jako we źwierciadle, przypatrzyć“; wydane dzieło to w Krakowie u Wierzbięty 1567—8. Nowe wydanie wzorowe: Kraków—1918. Akademja Umiejętności (opracowali Jan Czubek, Jan Łoś, Ign. Chrzanowski), 2 tomy. Ustęp, tutaj podany, złożony z części trzech rozdziałów „Spólnego narzekania“: „Jako jest zacne Królestwo Polskie“, „Iż gniew Pański nigdy bez przyczyny nie przypada“ i „Zbroja pewna każdego rycerza krześcijańskiego“ ten ostatni rozdział uważany jest właściwie za część osobną „Zwierciadła“. Ten sam temat opracował Rej obszerniej wierszem w ostatnich rozdziałach „Zwierciadła“.
    Zeszlejsze — słabsze (w większym upadku); w opatrznościach w zaopatrzeniu; postanowienie — zabezpieczenie; serca brać — ośmielać się, nabierać otuchy; uznania — opamiętania.