Strona:Klemens Junosza-Nasi żydzi.djvu/150

Ta strona została uwierzytelniona.

tworzenia się tej księgi, które poniżej w w sposób najtreściwszy opowiemy[1].
Mojżesz dał żydom „Pięcioksiąg“ i prawo w nim zawarte było jedynem prawem, jakiem rządzili się oni aż do czasów niewoli babilońskiej, lecz treściwe onego artykuły wymagały przy stosowaniu ich w praktyce objaśnień. Przewidział to Mojżesz i zalecił żydom, aby w razach wątpliwości co do stosowania praw rzeczonych, udawali się po radę do kapłanów i lewitów, których zdanie należało uważać za sąd nieodwołalny. Talmud powiada, że co do objaśnień zakonu (pięcioksięgu) istnieje nieprzerwana nić tradycyi. Mojżesz otrzymał zakon (ustny) z Synaju i zakon ten przekazał Jozuemu, Jozue podał go siedmdziesięciu starcom (wybranym przez Mojżesza na zlecenie Boga), starcy przekazali zakon prorokom, a prorocy mężom Wielkiego Zgromadzenia.

Tradycya przechodziła ustnie, gdyż prawo zabraniało jej spisywać. Podania ustne przechowywały się aż do czasów Nabucho-

  1. W streszczeniu dziejów tworzenia się Talmudu trzymałem się dzieł różnych autorów, głównie zaś Goldszmita (Wykład Prawa rozwodowego, Warszawa, 1871).