Strona:Klemens Junosza-Nasi żydzi.djvu/158

wiele innych, przeto niektórzy uczeni zbierali te ostatnie „halachy“ i układali z nich dodatki zwane „Tosyfta“.
 Tanaici opracowali cały zakon Mojżesza pisany i ustny, lech ruch, któremu nadali oni impuls, nie ustał z ukończeniem ich dzieła. Przeciwnie, rozszerzył się i to nietylko w Judei, lecz i w Babilonie. Wiadomo, że do odbudowania spalonej stolicy, nie cała ludność żydowska wróciła z Babilonu — wielu żydów pozostało na miejscu i ci, przyjmując mały udział w pracach Tanaitów judzkich, prowadzili na własną rękę studya religijno-prawne i zakładali szkoły, które doszły szybko do ogromnych rozmiarów i wywierały wpływ nietylko na żydów babilońskich, lecz i na zamieszkałych w Judei.
 Ten nowy ruch nazwać można okresem „Amoraitów“ (wyjaśniających). W okresie Tanaitów, mistrz czyli Rabi, rozbierał z uczniami swymi pewien tekst z pisma Św., dla wyprowadzenia z niego najodleglejszych dedukcyj — w okresie Amoraitów zaś weszły w życie szkoły („Jeszyboth“), posiedzenia, zajmujące się roztrząsaniem tekstów „Miszny“, ustalające sposób pojmowania i zakres każdego prawa. Każdy mistrz w szkole swojej objaśniał według własnego poglądu, lub też