Strona:Klemens Junosza - Chłopski honor.djvu/6

traktu, niby strumienie do wielkiej rzeki, wpadają dróżki wiejskie, krzywe, kręte, błotne i wyboiste: zwyczajnie jak nasze wiejskie drożyny. I sam trakt co prawda, Panie odpuść, z grobelką straszną z mostem, co go ludzie mijają.
 W karczmie zagrodzkiej mieszka arendarz, Szmul. Obrotny żydzisko, pieniądze w ręku mu rosną, chwili spokojnie nie usiedzi; do jednego zagada, od drugiego kupi, w innego gorzałki kwartę wmówi. Po okolicy też wciąż się uwija, od dworu do dworu, od wioski do wioski i nie tylko panów, nietylko gospodarzy, ale w dziesięciu wsiach dokoła dziecko najmniejsze zna; nawet psa każdego po przezwisku potrafi zawołać.
 Jest ranek — kilka fur przed karczmą stoi. Szmul między niemi się kręci; koguta u jakiejś kobieciny targuje; tłumaczy jej, że na jarmarku ceny takiej, jak u niego, nie dostanie. Tak się zagadał i zakrzyczał, że nie spostrzegł nawet, jak go ktoś ciężką ręką po ramieniu uderzył i krzyknął mu w same ucho:
 — Hej! Szmul!
 Drgnął żyd z przestrachu i obejżawszy się zawołał: — Aj waj! co pan Kalitkiewicz wyrabia? co to za moda jest?
 — Powinność twoja psia słuchać, co mówię.
 — Co to psia? jaka psia? ja nie jestem pana sługa...
 — Nie gadaj-no dużo, tylko chodź...
 — Gdzie? poco?
 — Kiedy ci mówię: chodź, to idź. Certuj się z chamami, z chłopstwem, ale nie ze mną?.
 — Ny, ny, ja wiem, co pan Kalitkiewicz jest pan, aj jaki pan! jaki wielki pan! po co pan tu do nas przyjechał?
 Kalitkiewicz żyda wziął na bok i do ucha mu szepnął:
 — Cóż stary?
 — Jak stary, niechętnie odpowiedział żyd, co dzień starszy...
 — Chory?
 — Albo ja wiem?
 — Ty nie wiesz? ty, który słyszysz, jak trawa rośnie.
 — No to co? Pan się pyta, czy stary chory — albo ja doktór?
 — Ale Wicek wczoraj po doktora jeździł.