Strona:Klemens Junosza - Obrazki szare.djvu/365

— 357 —

zach zamczysk, których dzieje, upiększone przez fantazyę, zmienione przez lata, a w jakiéjś cząsteczce przechowane w pieśniach, przeżyły wieki.
 Złamane drzewo, głaz dziwacznéj formy, przebiegający meteor, noc burzliwa, błędne ogniki na moczarach, stara baszta, zapomniany kurhan — oto mniéj więcéj źródła, z których bogata fantazya ludu czerpie dla siebie motywy.
 Legendy ludowe są mniéj więcéj znane, skrzętni zbieracze notują ich treść i utrwalają ją w drukowaném słowie.
 Ta sfera ludności z któréj Berek pochodzi, także ma swoje podania i legendy — ma ich moc niezliczoną, lecz i fantazya jéj i charakter jest inny. Przeważa w nich pierwiastek nadprzyrodzony i mistyczny.
 Zbieracz takich właśnie legend, ma zadanie bardzo trudne, jeżeli nie z książek, lecz z żywego słowa czerpać je pragnie.
 Nieufność, niechęć, a wreszcie i mowa do zrozumienia niełatwa, stają wciąż na przeszkodzie.
 Duchowa ojczyzna takich właśnie Berków, niezmiernie interesująca i ciekawa, przed obcym obserwatorem ma szczególnie zamknięte granice.
 Jeżeli się uda coś z tego wynieść, to tylko zręcznym manewrem, przez kontrabandę, ukradkiem.
 A świat to istotnie ciekawy, pełen osobliwości nieznanych nam zupełnie. Mieszkańcy jego obojętni