Strona:Klemens Junosza - Trzy prowincjałki.djvu/6

znajduje lekarstwo w małżeńswie. Staje przed nią jaki czerwony i zacny pan Symforjan lub Onufry, mizerna parodja wyidealizowanych przez nią bohaterów. Porywa ją w żelazne dłonie. Przypasze jej fartuch. Zamiast narcyza da jej w rękę pęk kluczy na sarniej nóżce. Zamiast cudnych złudzeń wskaże stado indyków lub rozkoszne prosię spacerujące koło domu. I tem ją uleczy... a po kilkunastu latach, nasza marzycielka, wydając za mąż najstarszą córkę, daje jej praktyczne rady wzorowej gospodyni.
 Inna znowuż pulchna i rumiana Monisia. Żywa brunetka z czarnem figlarnem oczkiem i czerwonemi rączkami, przedstawia obraz zupełnie innego rodzaju.
 To uosobiona wesołość, niewyczerpany humor i nieustająca praca. Wstaje o wschodzie słońca, a na widok obcego człeka rumieni się jak wiśnia. Śmiała w swojem kółku, między obcemi wygląda jak spłoszona sarenka. Smaży konfitury i czytuje „Złoty Ołtarzyk.“ Wielkanocne święta — to tryumf jej kulinarnego talentu. W Zielone Świątki występuje w całym blasku swej toalety. — W ogródku lub kuchni zawodzi wiejskie piosenki; podczas procesji nosi wielką świecę z żółtego wosku. Po obiedzie sypia i namiętnie lubi tańczyć. Umie kochać i grywa w zielone. Jest poetką liryczną w duszy, ale sama nie wie o tem. Siew lnu stanowi dla niej erę, pora smażenia konfitur — epokę. Nie cierpi miasta i grywa w pana pastora. Jada dużo i wierzy w wysoką uczoność księdza wikarego. Z przyjemnością słucha śpiewu organisty, nosi zielone rękawiczki i opala się w lecie jak cyganka. Jest dzika jak sarneczka, ale oswojona — staje się aniołem. Kochać potrafi szalenie i będzie zazdrosną in summo gradu. Jest pracowita jak mrówka, ale nikt ją nie zmusi do przyszycia guzika w Niedzielę. Nie pochwal jej konfitur — to się zmartwi, zgań kwiaty w ogródku — to będzie płakać, zjedz w Piątek kawałek szynki, to cię znienawidzi.
 Ale jakie żony, jakie matki, jakie to gospodynie takie Monisie! Zapytajcie pana Kleofasa, Gaudentego i wszystką szlachtę zebraną na jarmarku w Parczowie, a wszyscy jednym chórem zawołają:
 — To są anioły, mości dobrodzieju!
 I któż im zaprzeczy?
 Jest jeszcze inny typ, zupełnie od poprzedzających odmienny. Są to quasi emancypantki. Gdy się zbierze wesoła drużyna, a zaścianek weseli się i cieszy, wchodzi panna Melanja. Mierzy z wysoka całe towarzystwo wyniosłem spojrzeniem. — Udaje, że ten tłum wesoły ją nudzi. Jest poważną i nie tańczy, ale w sekrecie wybija takt swoją własną nóżką. Ćmi papierosy jak turek i bez ceremonji poziewa. Lubi mówić o postępie, ale nie wie co właściwie ten wyraz oznacza. Wzdycha do celów potężnych i wielkich, ale jest drobiazgową do obrzydliwości. Nie wierzy w miłość i uczucie, ale z upragnieniem czeka chwili oświadczyn. Przyrzeka zostać samodzielną panną, ale podlewa co rano myrt w doniczce, dla celów jej tylko wiadomych. Nie chodzi na nieszpory i przeczytała całe 50 tomów. To ją upoważniło do mówienia o wszystkiem i do nierozumienia tego o czem mówi. Pragnie wmówić w siebie, że jest inną kobietą jak wszystkie. Podlaska kawalerja traktuje ją z niedowierzaniem i bojaźnią. Wreszcie jeden z najodważniejszych porywa ją sposobem le-