Strona:Krach na giełdzie.pdf/130

Już w pierwszym dniu, gdy wszyscy rzucili się, by zbyć swoje akcje, sprzedano ich blisko 13 milionów, a w 5 dni później w ciągu jednego dnia aż 16 milionów. Łącznie w ciągu 5 dni na giełdach Nowego Jorku 80 milionów akcji zmieniło właścicieli. Wtorek — 29 października stał się najczarniejszym dniem w historii giełdy. Kursy papierów wartościowych katastrofalnie spadły, nawet najbardziej pewne akcje obniżyły się niemal do połowy swego dotychczasowego poziomu. W południe, 31 października, nowojorska giełda pieniężna została zamknięta.
 Kryzys pieniężny trwał przez kilka lat następnych. Wskaźnik kursów akcji spadał do czerwca 1932 r. i zmniejszył się aż o 84%, czyli ponad sześciokrotnie. M.in. od września 1929 r. do lipca roku 1932 akcje towarzystw przemysłowych spadły o 87%, to znaczy blisko ośmiokrotnie. W ciągu owych 4 lat ogłosiło upadłość prawie 6 tysięcy banków, których ogólna suma wkładów wynosiła 5 000 000 000 dolarów. Emisja nowych akcji i w ogóle papierów wartościowych niemal całkowicie zamarła. Już w 1931 r. była ona 20 razy mniejsza niż w roku 1929, a w 1932 — aż 200 razy mniejsza. W sierpniu 1929 r. ogólna wartość papierów wartościowych zarejestrowanych na nowojorskiej giełdzie pieniężnej wynosiła ponad 136 000 000 000 dolarów, a do końca 1932 r. ich wartość spadła do 53 000 000 000, czyli ponad 2 i pół raza.
 Kryzys zakończył się tym, czym się rozpoczął, krachem pieniężnym. W lutym i marcu 1933 r. doszło do niesłychanej w dziejach kapitalizmu katastrofy bankowej. Zawieszenie wypłat w bankach było powszechne, zamknięto wszystkie banki. Przez 2 tygodnie trwał paraliż całego systemu bankowego Stanów Zjednoczonych. Oznaczało to kompletną dezorganizację życia gospodarczego. W 1933 r. zbankrutowało 3891 banków. USA zostały zmuszone do dewaluacji dolara i rezygnacji ze złotej waluty.
 Krachy giełdowe oraz gwałtowny spadek kursów papierów wartościowych były spowodowane przez kryzys nadprodukcji. Szybki spadek wytwórczości przemysłowej rozpoczął się właśnie w październiku 1929 r. Od września do grudnia obniżyła się ona już o 22%. Najniższa produkcja przemysłowa przypadła na rok 1932, gdy ogólny jej indeks zmalał o 46% (!) w stosunku do indeksu z roku 1929. Był to zdecydowanie największy spadek produkcji w całej historii kryzysów. Dno kryzysu przypadło na