Strona:Krach na giełdzie.pdf/143

spadek ogólnego wskaźnika produkcji przemysłowej. Mimo że przyszedł później, był zarówno dla gospodarki, jak i dla klasy robotniczej bardzo ciężki. W 1933 r. nastąpiło pewne ożywienie, a na rok 1935 przypadło dno kryzysu. Produkcja przemysłowa była wówczas o 28% (według innych danych o 33%) niższa niż w 1930 r. Kryzys trwał więc dłużej niż gdzie indziej, bo aż 5 lat. Zanotowano znaczny spadek wytwórczości zarówno przemysłu metalurgicznego, jak i tekstylnego oraz przedmiotów luksusowych. W nie spotykanym w żadnym z europejskich krajów stopniu zmniejszyła się wartość wywozu. Według oficjalnych danych liczba zarejestrowanych wówczas bezrobotnych wzrosła z 10 tysięcy do 481 tysięcy. Ilość zatrudnionych robotników w wielkim i średnim przemyśle spadła o 25%; bezrobotni stanowili w niektórych miesiącach niemal 30% ogółu robotników. Wielu robotników pracowało tylko częściowo, liczba ich dochodziła czasem do 55% ogółu zatrudnionych. Nigdy Francja nie przeżywała tak głębokiego kryzysu.
 W państwach skandynawskich kryzys przypadł na lata 1931—1932 i spowodował spadek produkcji przemysłowej o około 20%. W Szwecji wśród członków związków zawodowych było 31% bezrobotnych, w Danii — 43%, w Norwegii — 42%. Najsłabiej kryzys przebiegł w Rumunii i Grecji, gdzie trwał tylko przez rok 1932 i przyniósł niewielki spadek produkcji.
 Ogólnie w Europie (bez ZSRR) produkcja przemysłowa spadła o 30%, przy tym wytop stali zmniejszył się o blisko 50%. Wartość obrotów europejskiego handlu zagranicznego w złocie obniżyła się w czasie kryzysu blisko trzykrotnie. Gdy w 1928 r. notowano w Europie niecałe 5 milionów bezrobotnych, to w roku 1932 co najmniej 13 milionów.
 Na terenie Australii, a szczególnie w Azji, kryzys przebiegał trochę lżej niż w innych częściach świata. W Australii produkcja nierolniczych artykułów podstawowych zmalała o niecałe 25%, chociaż i tu spadek obrotów handlu zagranicznego był bardzo znaczny, a bezrobocie ogarnęło 29% ogółu robotników. W Japonii, która należała do największych krajów przemysłowych Azji, kryzys również nie przybrał katastrofalnych rozmiarów i skończył się tam wcześniej niż gdzie indziej. Przyczyną owego faktu była wojna, którą od 1931 r. Japonia prowadziła z Chinami. Wskaźnik