Strona:Krach na giełdzie.pdf/187

Ta strona została przepisana.

dukcji, który trwał do początków 1946 r. Zmalała ona wówczas o ponad 36%. Był to znany nam już z okresu po poprzedniej wojnie światowej etap przestawiania się gospodarki na tory pokojowe.
W latach wojny wzrosła produkcja związana głównie z przemysłem zbrojeniowym. W okresie lat 1944—1946 wytop stali i surówki spadł do połowy poziomu z 1943 r., zanotowano natomiast wzrost produkcji wyrobów włókienniczych i skórzanych. Rosły obroty handlu detalicznego. Spadły bardzo znacznie wojenne wydatki państwowe, a wartość prywatnych inwestycji już w 1946 r. była blisko 2 razy wyższa niż w 1945 r. Od drugiego kwartału 1946 r. nastąpił w USA ponowny wzrost produkcji przemysłowej, który trwał do końca 1948 r.
Załamanie kryzysowe rozpoczęło się w listopadzie 1948 r., kiedy przemysł USA nie osiągnął jeszcze poziomu z lat 1943—1944. W 1949 r. inwestycje prywatne w USA były o 20% mniejsze niż w 1948 r. W skali kwartalnej wytwórczość przemysłowa zmniejszyła się o 10%. Globalny wskaźnik produkcji przemysłowej spadł w ciągu roku 1949 o 8%, przy tym wytop stali zmniejszył się o ponad 12%, a produkcja przemysłu włókienniczego o blisko 11%. Równocześnie eksport zmalał o 5%, a import o blisko 7%. Liczba bezrobotnych natomiast wzrosła z 2,3 miliona do 3,4 miliona osób, czyli z 3,8% do 5,9% ogólnego stanu siły roboczej. Kryzys ten trwał krótko, około roku, i już pod koniec 1949 r. produkcja zaczęła rosnąć na powrót. Wpływ interwencyjnej polityki państwa na osłabienie i skrócenie załamania był widoczny. Zakupy rządowe w 1949 r. wyniosły 40 000 000 000 dolarów, wobec 34 000 000 000 w 1948 r. i 28 000 000 000 w 1947 r.
Załamanie kryzysowe w Stanach Zjednoczonych miało bardzo ograniczony wpływ na gospodarkę innych państw. Objęło ono niektóre kraje Ameryki, m.in. Argentynę i Kanadę. W Europie załamanie wystąpiło wyłącznie w Belgii, chociaż w 1948 r. nie osiągnęła ona jeszcze przedwojennego poziomu produkcji przemysłowej.
W zdecydowanej większości krajów europejskich oraz w Japonii następował dość szybki wzrost wytwórczości. Państwa te wyszły z wojny stosunkowo zniszczone, istniała tam więc konieczność odbudowy gospodarczej, która otworzyła możliwości dla licz-