Strona:Krach na giełdzie.pdf/63

Ta strona została przepisana.

strajkowały koleje od Atlantyku do Oceanu Spokojnego. W wielu większych ośrodkach przemysłowych, jak m.in. w Pittsburgu, Chicago, St. Louis robotnicy fabryk przyłączali się do strajku, nadając mu powszechny charakter.
Była to pierwsza w historii amerykańskiego kapitalizmu bitwa klasowa o zasięgu ogólnokrajowym. Po raz pierwszy też w dziejach Ameryki użyto na rozkaz prezydenta do złamania strajku wojsk federalnych. Przeciwko robotnikom skierowano tysiące żołnierzy. W Baltimore strzelali oni do tłumu, usiłującego przeszkodzić wojsku w rozprawieniu się z kolejarzami. 10 osób zostało zabitych. Wybuchły zamieszki, które zostały po 3 dniach zlikwidowane przez przysłaną z Nowego Jorku piechotę i artylerię. Poległo 13 robotników, a około 30 zostało ciężko rannych.
W Pittsburgu jacyś chłopcy obrzucili oddział żołnierzy kamieniami; wojsko zareagowało na to dwiema salwami w tłum. Zabito 20 i raniono 29 osób, w tym również kobiety i dzieci. Oburzenie robotników było tak wielkie, że wybuchło powstanie. Rozbito sklepy z bronią, zagarnięto 3 armaty, miasto znalazło się w ręku robotników. Żołnierzy, którzy ukryli się w parowozowni, okrążył dwudziestotysięczny tłum mężczyzn i kobiet. Usiłując wydostać się z okrążenia, żołnierze torowali sobie drogę ogniem. Zabili kilkadziesiąt osób. W czasie zamieszek w Pittsburgu spalono 500 wagonów, 100 parowozów i kilkadziesiąt budynków należących do towarzystwa kolejowego.
Poważne starcia z wojskiem miały miejsce także w Chicago, gdzie zabito co najmniej 30 osób i około 100 zraniono. Łącznie, w czasie tłumienia strajku, od kul żołnierzy zginęło około 300 osób, kilkakrotnie więcej raniono, wielu robotników aresztowano. Wielką, trwającą dwa tygodnie bitwę przeciwko kapitalistom, popieranym przez potęgę aparatu państwowego, policji i wojska, robotnicy przegrali.
Kryzys 1873 r. zaostrzył także antagonizmy klasowe w innych krajach. Przez Anglię w latach 1873—1879 przeszła potężna fala strajków, wzrosła również wtedy aktywność robotników rosyjskich.