Strona:Kraków przewodnik dla zwiedzających z planem miasta.djvu/22

 Kościół św. Wojciecha zbudowany w XI w. w miejscu, gdzie, jak głosi podanie, nauczał św. Wojciech; dawne jego mury zachowały się prawie do połowy wysokości. Wnętrze skromne, ma urządzenie barokowe. Po drugiej stronie Sukiennic
 Płyta Kościuszki na miejscu, gdzie w r. 1794 składał Kościuszko swoją przysięgę jako naczelnik Narodu, a tuż przy niej
 Wieża Ratuszowa z dobudowanym przez Austrjaków „odwachem”. Wieża pokryta kamiennemi laskowaniami z XIV w., jest pozostałością po dawnym w pocz. XIX w. zburzonym Ratuszu Krakowskim. Przed wieżą odbierali królowie hołd lenników, a z jej szczytów trębacz miejski wygrywał na wszystkie strony świata pieśń „Boga Rodzica”. Pod zburzonym Ratuszem mieściły się więzienia i sala tortur; tam też szynkowano piwo świdnickie.

 Większość kamienic otaczających Rynek, to stare domy mieszczańskie lub pałace szlachty i tak: Nr. 6 „szara kamienica”, Nr. 7. Montelupich, Nr. 8. Bonerów, Nr. 9. pamiętna weselem Maryny Mniszchówny z Dymitrem Samozwańcem. Nr. 10. niegdyś Wierzynka, Nr. 10. pałac „pod Baranami” gościł wielokrotnie książąt i monarchów. Nr. 34. pałac Spiski, Nr. 35. Krzysztofory obecnie wł. Rządu polskiego, Nr. 45. gdzie mieszkał T. Kościuszko jako kapitan inżynierji, Nr. 47. niegdyś Salomonów i Bonerów.

 Z Rynku wchodzimy w ul. Grodzką. Doszedłszy do placu Dominikańskiego (pierwsza przecznica na lewo) kierujemy się pod znajdujący się tam
 Kościół O. O. Dominikanów, założony w r. 1227 przez biskupa Iwona Odrowąża. Kościół w dzisiejszej swojej postaci pochodzi głównie z XIV w. Jest to długa, wysoka bazylika trzy nawowa, odznaczająca się okazałym gotyckim portalem z XIV w. i cennymi zabytkami. W nawie głównej przy wielkim ołtarzu znajduje się płyta Leszka Czarnego, kopja dawnego nagrobka z XV wieku. Z kaplic zasługują na uwagę: będąca właściwie osobnym kościołem z XVII w. kaplica M. B. Różańcowej z cudownym obrazem Matki Boskiej, kaplica P. Jezusa z pomnikiem jen. Skrzyneckiego oraz kaplica św. Jacka, do której prowadzą monumentalne schody marmurowe, ozdobione stiukami B. Fontany i obrazami T. Dolabelli. Zakrystja i skarbiec przechowują cenne aparaty kościelne. Godne są też zwiedzenia krużganki klasztoru, pochodzące z XIV w. (klucze w zakrystji).
 Z kościoła O. O. Dominikanów przechodzimy na drugą stronę ul. Grodzkiej na pl. W. W. Świętych. Tu po stronie lewej mijamy dawny Pałac Wielopolskich (obecnie Magistrat), przed którym, w skwerze na trawniku stoi popiersie zasłużonego prezydenta miasta M. Zyblikiewicza. Obok magistratu
 Kościół Franciszkanów, fundowany przez Bolesława Wstydliwego, którego podobiznę wmurowano na płycie w prezbiterjum w 600 rocznicę jego zgonu. W kościele tym przyjął chrzest król