Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania135.jpg

Ta strona została skorygowana.

Dla rozwoju miasta miało największe znaczenie uzyskane przez Wittinga zniesienie fortecy (wewnętrznego pasa) po lewym brzegu Warty przyznane w r. 1902 a rozpoczęte już poprzednio, i łącznie z tem rozszerzenie granic miasta, zaniedbane przez poprzedników. W r. 1896 wcielono do miasta Piotrowo i Berdychowo a w r. 1900 rozszerzono miasto z 948 km. kw.[1] na 3303 ha przez inkorporację wielkich gmin podmiejskich Jeżyc, Św. Łazarza z Górczynem i Wildy. Witting nadał miastu rozmach gospodarczy i stworzył podstawy nowoczesnego rozwoju. Mimo umiejętnego wykorzystania rządu na tle polityki przeciwpolskiej zużył Witting duże sumy pieniędzy, które czerpał z pożyczek. Cały jego czyn opierał się na zaciągniętych długach. Dochody miasta zresztą dzięki reformie finansowej Miquela poprawiły się znacznie. Nowy podatek dochodowy był wydatniejszy, wprowadzono podatki rozrywkowe, obrotowe, od spożycia, stary podatek rzeźniany obowiązywał nadal. Dochody te szły na bieżące potrzeby administracyjne, szkolne itp. Obciążenie długami stawało się troską miasta.
Tą samą jednak drogą szedł następca Wittinga, Dr. Wilms, który sprawował urząd nadburmistrza do r. 1918. Za niego to cały płatny zespół magistratu był z poza obszaru W. Ks. Poznańskiego. Wilms realizował plan Wittinga. Za jego rządów rozwijał się Poznań najżwawiej pod względem zabudowy. Od r. 1902 poczynając zaludniały się przedmieścia. Jeżyce, Św. Łazarz i Wilda zabudowały się w ciągu 12 lat tak, że stanowiły zwarty kompleks budynków. Mściły się stare zaniedbania, których nie naprawiono, bo osiedla wiejskie pozostały słabo wygładzone wśród wielkich połaci terenów nowocześnie zaprojektowanych. Miasto stwarzało ulice, instalacje i warunki zewnętrzne dla dzielnic rozrastających się bardzo szybko. Na terenach fortecznych stanęły gmachy reprezentacyjne. Sędziwy ratusz doczekał się odnowienia. Praca lat 1902-1914 była istotnie wielka i wszechstronna. Jedynie szpitalnictwo i działalność kulturalna (poza szkolnictwem) nie zestrajała się z całością.

Względna równorzędność traktowania działów pracy świadczyła o opanowaniu sytuacji. W okolicznościach takich uderzało zaniedbywanie wschodu miasta, wybitnie polskiego, gdzie nawet fortecy nie zniesiono. Odłogiem leżała też regulacja Warty, i powodzie nadal trapiły miasto. Zarząd miasta był wybitnie zaangażowany w politykę przeciwpolską i stracił ostateczny mir u większości mieszkańców. Rada miejska stała się areną ważnej walki politycznej. Ludność polska znienawidziła Dr. Wilmsa tak dalece, że skorzystała później z pierwszej sposobności, aby go obalić. Nowością wniesioną przez ostatniego nadburmistrza niemieckiego była rozległa polityka terenowa. Dochody miasta wzrastały znacznie. Obok podatku dochodowego oparły się finanse miejskie na podatkach budynkowym i gruntowym, stosunkowo bardzo donośnych.

  1. Przypis własny Wikiźródeł Być może chodzi o morgi kwadratowe, jeśli o kilometry kwadratowe, to jednostka jest zapewne pomyłką