Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania186.jpg

nictwo, przemysł papierniczy i przemysł poligraficzny. W innych gałęziach przemysłowych mają znaczną liczebną przewagę zakłady drobne.
 W dziale handlu i ubezpieczeń było zawodowo czynnych w handlu towarowym 6.380 osób, w zawodzie hotelowo-restauracyjnym 2.677 osób, w handlu pieniężnym 2484 osób, w ubezpieczeniach 662, reszta w spółdzielniach i pośrednictwie różnego rodzaju.
 W komunikacji kroczą na czele koleje i kolejki (6.414 osób zawodowo czynnych) po nich poczta (1.422 osób). W dziale „służba publiczna“ przeważają urzędnicy państwowi i samorządowi (5.013 osób), szkolnictwo i wychowanie zatrudniało 1.553 jednostek, służba zdrowia 1.432 osób. Do urzędników wliczono adwokatów i ich biura. Służby domowej w ścisłem znaczeniu liczono 6.391 osób. Wśród osób bez zawodu mieszczą się chorzy, uczniowie w zakładach naukowych, bezrobotni tudzież utrzymujący się bez pracy.
 8. Naturalny ruch ludności. Związki małżeńskie. Liczba roczna związków małżeńskich obracała się przed wojną około 1000, najwyższą była w r. 1912 [1.177), podczas wojny spadła znacznie, osięgając minimum w r. 1916 (663). Przez cały okres wojenny było związków małżeńskich conajmniej 1000 mniej niżby na równą ilość mieszkańców w warunkach normalnych spodziewać się było można. Tuż po ukończeniu wojny nastąpiło, jak wszędzie, zwiększenie liczby nowych związków małżeńskich. W r. 1919 zawarto ich w Poznaniu 1813, w r. 1920 — 2.324. W latach tych wyrównane zostały straty z czasu wojny, a równocześnie zapoczątkowało się zjawisko nowe: wielkie podniesienie liczby związków małżeńskich; znacznie częstszem stało się małżeństwo niż w warunkach dawnych. W trzech kwartałach r. 1921 zawarto 1.671 małżeństw (w stosunku rocznym 2.208). Bądź co bądź najwyższą liczbę osięgnął r. 1920, a następnie spadała liczba związków małżeńskich mimo zwiększania się liczby ludności. Wracały liczby bardziej normalne, a powoli zeszły w pobliże normy dawnych czasów. Rok 1922 wykazuje związków małżeńskich 1.757, r. 1923: 1.667, 1924: 1.366. Było to absolutne minimum powojenne. Znaczną poprawę przyniósł r.t1925 (1.605 związków), następnie cofnęła się znowu liczba nowych małżeństw: w r. 1926: 1.512, polepszyły się związki w r. 1927: 1.644, w r. 1928 (30. XI.) 1.715.
 Na 1000 mieszkańców zawarto w Poznaniu związków małżeńskich w stosunku rocznym w okresach: 1900-04: 7,8, 1905-09: 7,4, 1910-14: 6,9, 1915-1919: 6,4. Relacja ta spadała w latach przedwojennych regularnie; w latach 1871 — 75 wynosiła 10,3 a potem spadała miarowo. W latach wojennych 1914-1918 wynosiła tylko 4,2. Lata powojenne prześcignęły wszystkie pamiętne relacje. Na 1000 mieszkańców przypadało związków małżeńskich w stosunku rocznym: w r. 1919 — 10,8, w r. 1920 — 14,3, w r. 1921 — 13,1, oto lata najwyższych stawek