Działalność kulturalna samorządu miejskiego nie ma dawnej historji, troska o wyższe wartości kulturalne weszła w skład zagadnień gospodarstwa komunalnego — z niewielkiemi wyjątkami — dopiero w ostatnich dwuch pokoleniach. Należała do samorządu z dawna już organizacja pracy nad kulturą elementarną, wyrażała się ona w Poznaniu w wielkiej i ofiarnej budowie szkół i utrzymaniu szkolnictwa. Ale pracy oświatowej nie wliczamy do działalności kulturalnej w specyficznem, nowszem słowa znaczeniu. Pomijając zatem szkolnictwo zauważyć można w Poznaniu w czasach dawniejszych łączność gminy miejskiej jedynie z utrzymaniem teatru, który powstał na samym początku 19. wieku, w r. 1804, i wcześnie przeszedł na własność miasta. Historyczne związanie teatrów z finansami gminnemi przyczyniło się ogólnie do wielkiego podniesienia tej gałęzi pracy kulturalnej a równocześnie wysunęło kwestię teatralną prawie wszędzie na czole spraw kulturalnych w miastach. Nierzadko obserwuje się nieproporcjonalnie wielkie w tej dziedzinie wysiłki finansowe miast większych. Ponieważ zaś sztuka sceniczna z ciężkiemi wymogami finansowemi stanęła w zakresie działań samorządowych, musiał wytworzyć się pewien podział innych ciężarów kulturalnych. Dokonał się on częściowo. W każdym razie wyłącznie na państwo przeszła troska o naukę i oświecenie wyższe, i ta domena w zdrowych warunkach organizacyjnych pozostaje poza zakresem świadczeń miejskich. W innych zaś dziedzinach rozgraniczenia takiego niema.
Współzawodniczą przeto instytucje państwowe, samorządowe i prywatne w różnym stopniu lokalnego natężenia, o ile chodzi o szkolnictwo średnie, zawodowe, bibljoteki, muzea, instytucje kulturalne specjalne oraz popieranie poszczególnych gałęzi pracy kulturalnej.
Miasto Poznań w wieku 19. bardzo mało troszczyło się o interesy kulturalne swej ludności. Cały wysiłek skierowany był ku instytucjom oświatowym (szkoły powszechne, średnie, starania — sporadyczne — o uczelnię wyższą). Teatr miejski był prawie jedyną placówką kulturalną, żywioną — zresztą
Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania381.jpg
Ta strona została przepisana.
Miejskie placówki kulturalne.
