16
Namiętność zmienia często najsprytniejszego człowieka w dudka, a najgłupszych często robi sprytnymi.
Owe wielkie i wspaniałe czyny, które olśniewają nasze oczy, politycy przedstawiają jako owoc wielkich zamiarów, gdy zazwyczaj są one wynikiem kaprysów i namiętności. Tak wojna Augusta z Antonjuszem, przypisywana ich ambicji władania światem, była może tylko wynikiem zazdrości.
Namiętności są to jedyni mówcy, którzy przekonywują zawsze. Są one niby wrodzoną sztuką, której prawidła są niezawodne; najprostoduszniejszy człowiek ożywiony namiętnością lepiej umie przekonać niż najwymowniejszy bez namiętności.
Namiętności kryją w sobie niesprawiedliwość i samolubstwo, sprawiające iż niebezpiecznem jest iść za niemi i że trzeba się mieć przed niemi na baczności, nawet gdy zdają się najrozsądniejsze.
W sercu ludzkiem odbywa się nieustanne rodzenie namiętności; tak iż zgon jednej jest prawie zawsze zaczątkiem drugiej.
Namiętności płodzą niekiedy inne, wprost przeciwne: skąpstwo rodzi niekiedy rozrzutność, a rozrzutność skąp-
- ↑ Vauvenargues odpowiada na tę maksymę: „Ponieważ zazdrość Antonjusza i Augusta płynęła prawdopodobnie stąd, że dzielili między siebie panowanie nad światem, można słusznie utożsamić tego rodzaju zazdrość z ambicją“.
- ↑ Czasem bywa odwrotnie: adwokat na zimno znajdzie lepsze argumenty i celniejszą wymowę, niż człowiek przejęty własną sprawą.
- ↑ Przysłowie nasze: „Skąpy dwa razy traci“; tu gwara ludowa przewyższyła autora Maksym w zwięzłości.
