Strona:Lenin-Państwo i rewolucja.djvu/020

tyzacji — Lenin przyjmuje za dogmat pogląd autorów Manifestu Komunistycznego o państwie i następnie tylko stara się wykazać, że poglądowi temu zostali wierni aż do końca życia, precyzując go w innych pismach, wydawanych z powodu ważnych wypadków dziejowych.
 Prócz autorów Manifestu Komunistycznego — Lenin, powołuje się jeszcze na stanowisko Komuny paryskiej, na jej organizację polityczną.
 Taki sposób traktowania zagadnień naukowych i praktyczno-politycznych jest typowy dla rosyjskich doktrynerów — marksistów, dla których teorja socjalizmu jest szeregiem dogmatów, niewymagających uzasadnienia, wymagających tylko przypomnienia, od czasu do czasu i precyzji.
 Naturalnie, łatwiej jest traktować zawile zagadnienia socjologiczne i polityczne w sposób czysto dogmatyczny, aniżeli naukowy, polegający na nagromadzeniu materjału faktycznego i poddaniu go gruntownej analizie, celem wyprowadzenia później uogólnień syntetycznych.
 Jedną z najsłabszych stron teorji Marksa było to, na co w pismach swoich zwracałem niejednokrotnie uwagę, że zajmowała ona nie dość jasny i określony stosunek do państwa.
 Wprawdzie niezawodnie Marks i Engels wypowiadali się, jak to zresztą czytelnicy sami zobaczą, w sposób dość konsekwentny o państwie, ale: 1) te luźne najczęściej ich uwagi nie były wystarczające i nie odpowiadały rzeczywistości; 2) nie przesądzały i przesądzać nie mogły o przyszłości, państwo bowiem współczesne nie wypowiedziało swego ostatniego słowa; 3) cała praktyka marksizmu, znajdująca swój wyraz w ruchu socjalno-demokratycznym — szła w innym kierunku, niżby to można było przypuszczać z luźnych ustępów Marksa i Engelsa o państwie.
 Lenin konstatuje tę rozbieżność pojęć o państwie, istniejącą pomiędzy twórcami Manifestu Komunistycznego a przywódcami ruchu socjalno-demokratycznego. Zgodnie z duchem swego doktrynerstwa dochodzi do przekonania, że zapoznanie, w tym punkcie, nauki mistrzów było „błędem“ ciężkim Kautskiego i innych wodzów ideowych socjalnej demokracji.
 Marks i Engels sądzili, że państwo jest tylko organizacją panowania