Strona:Lenin-Państwo i rewolucja.djvu/082

Ta strona została skorygowana.



ROZDZIAŁ IV.


Ciąg dalszy. Uzupełniające komentarze Engelsa.


Znaczenie doświadczenia Komuny Marks zbadał pod względem zasadniczym. Engels nieraz powracał do tego tematu, wyjaśniając analizę i wnioski Marksa, niekiedy z taką siłą i wyrazistością oświetlając inne strony sprawy, iż jest rzeczą niezbędną na tych wyjaśnieniach specjalnie się zatrzymać.

1. „Sprawa mieszkaniowa“.

W pracy swej o sprawie mieszkaniowej (1872) Engels uwzględnił już doświadczenie Komuny, dłużej omawiając zadania rewolucji w stosunku do państwa. Jest rzeczą interesującą, że na temacie konkretnym zostają tu wyjaśnione z jednej strony cechy podobieństwa państwa proletarjackiego z państwem obecnym, — cechy dające podstawę w obu wypadkach mówić o państwie, — z drugiej zaś strony, cechy różnicy czyli przejścia do zniweczenia państwa?

„W jaki sposób rozstrzygnąć sprawę mieszkaniową? W społeczeństwie spółczesnym rozstrzyga się ona zupełnie tak samo, jak każda inna kwestja społeczna: przez stopniowe wyrównywanie popytu i podaży, a to jest tego rodzaju rozstrzyganie, które nieustannie kwestję samo wznawia, t. j. nie daje żadnego rozstrzygnięcia.