Ta strona została przepisana.
cia, ujawnienia i zaostrzenia tej walki, że kiedy zjawi się możliwość zaspokojenia zasadniczych wymagań mas uciskanych, ta możliwość jedynie i wyłącznie urzeczywistnia się w dyktaturze proletarjatu, w kierowaniu tych mas przez proletarjat. Dla całej drugiej Międzynarodówki to są — także „słowa zapomniane“ marksizmu i ich zapomnienie niezwykle jaskrawo ujawniła historja partji mienszewików w pierwszym półroczu rosyjskiej rewolucji 1917 roku.
W sprawie republiki federacyjnej w związku ze składem narodowościowym ludności, Engels pisał:
„Co powinno powstać na miejscu dzisiejszych Niemiec?“ (z ich reakcyjną konstytucją monarchiczną i również reakcyjnym podziałem na drobne państewka, podziałem, uwieczniającym właściwości „prusactwa“, miast go roztworzyć w Niemczech, jako całości). Zdaniem moim, proletarjat może korzystać tylko z formy republiki, jednej i niepodzielnej. Republika federalistyczna okazuje się obecnie jeszcze naogół koniecznością na olbrzymim terytorjum Stanów Zejdnoczoczonych, chociaż na wschodzie staje się już ona przeszkodą. Była ona krokiem naprzód w Anglji, gdzie na dwóch wyspach mieszkają cztery narodowości i, nie bacząc na jedność parlamentu, obok siebie istnieją trzy prawodawstwa. Stała się ona dawno już zasadą w maleńkiej Szwajcarji, i jeżeli tam znoszą republikę federalistyczną, to tylko dlatego, że Szwajcarja zadawalnia się rolą biernego członka europejskiego państwowego systematu. Dla Niemiec federalistyczne „oszwajcarzenie“ byłoby wielkim krokiem wstecz. Dwa momenty Odróżniają państwo związkowe od zupełnie scałkowanego państwa, mianowicie: że każde oddzielne związkowe państwo, należące do związku, posiada swe odrębne prawodawstwo cywilne i kryminalne, swe osobne sądownictwo, następnie, że obok izby poselskiej w każdym związkowym państwie, istnieje izba reprezentantów państwowych i tam każdy kanton głosuje jako taki niezależnie od swej wielkości. W Niemczech państwo związkowe stanowi przejście do zupełnie jednolitego państwa, i „rewolucję z góry“ 1866 i 1870
