podnosić oręża przeciw Polakom, przeciw ludziom, którzy zupełnie słusznie dążą do niepodległości“.
Te natchnione prawdziwie demokratycznym duchem wypowiedzi rosyjskiego patrioty znajdowały serdeczny oddźwięk w polskim obozie niepodległościowym, zdobywały Hercenowi szacunek i uznanie ze strony najświatlejszych patriotów polskich. Generał Rybiński pisał np. do Hercena: „Napiętnował Pan zbrodnie, które okryły hańbą Pańską ojczyznę, cofając ją do najbardziej ponurych czasów jej historii... Wybrał Pan najmądrzejszy, najpotężniejszy, niezawodny środek, żeby przyśpieszyć pojednanie Rosji z Polską... i zbudować mocny fundament wyzwolenia Słowian przez zdruzgotanie znienawidzonego panowania niemieckiego. Rosja i Polska, pozostawione swoim własnym i swobodnym decyzjom, stworzone są po to, żeby zrozumieć się wzajemnie, pomagać sobie i pojednać się w braterstwie... Jest Pan Rosjaninem ,... w którym widzę Rosję taką, jaką wkrótce się stanie, jaką musi się stać — Rosję odrodzoną, słowiańską, wyzwoloną...“
Bo pod powłoką carskiego despotyzmu i feudalnej reakcji była i walczyła już wtedy inna Rosja — ta, która później pod wodzą Lenina zburzyła „więzienie narodów“, jakim było imperium Mikołaja; ta sama Rosja, która dziś zadała śmiertelny cios hitleryzmowi, usiłującemu całą Europę zamienić już nie w więzienie, ale w straszliwe cmentarzysko narodów — nowa Rosja, ludowa i demokratyczna.
Stara Rosja, Rosja carów i czynowników, Rosja feudalna i czarnosecinna, była nie tylko „więzieniem narodów“, gnębionych przez wielkoruski szowinizm, kryjący swoje zachłanne apetyty zaborcze pod maską panslawizmu. Stara Rosja była jednocześnie „żandarmem Europy“ — ostoją i nadzieją międzynarodowej reakcji społecznej i politycznej, twierdzą obskurantyzmu i zacofania. Stara Rosja była śmiertelnym wrogiem narodu polskiego — „biały car“ jego katem.
Zrodzona w roku 1917 nowa Rosja, która od razu ustami Lenina proklamowała m. in. uznanie niepodległości Polski, jako jedną z podstawowych zasad swej polityki zagranicznej, okazała się w wojnie z hitleryzmem nie tylko potężnym, niezwyciężonym mocarstwem, ale redutą wolności w Europie. Jej armia uratowała cywilizację, ocaliła ludzkość przed zagładą, którą niósł jej faszyzm, wyzwoliła Polskę.
Realizując program polityczny, sformułowany przez Lenina w ogniu walki z caratem i imperializmem światowym,
Strona:Lenin - Pamięci Hercena; O dumie narodowej Wielkorusów.djvu/7
Ta strona została uwierzytelniona.