Wypadki najwyższej wagi dziejowej rozwijają się w Rosji.
Proletarjat powstał przeciw caratowi. Proletariat doprowadzony był do powstania przez rząd. Teraz nie może być już chyba wątpliwości, że rząd naumyślnie prawie że bez przeszkód pozwalał rozwijać się ruchowi strajkowemu i rozwijać szeroką demonstrację, pragnąc doprowadzić sprawę do użycia siły zbrojnej. I doprowadził do tego! Tysiące zabitych i rannych — taki jest bilans krwawej niedzieli 9-go stycznia w Peterburgu. Wojsko zwyciężyło bezbronnych robotników, kobiety i dzieci. Wojsko przemogło nieprzyjaciela, rozstrzeliwując robotników, leżących na ziemi. „Daliśmy im dobrą nauczkę!“ — mówią teraz z niewypowiedzianym cynizmem carscy słudzy
i ich lokaje europejscy pośród burżuazji konserwatywnej.
Tak, nauka była wielką. Proletarjat rosyjski nauki tej nie zapomni. Najbardziej nieprzygotowane, najbardziej zacofane warstwy klasy robotniczej, które naiwnie wierzyły w cara i szczerze pragnęły „samemu carowi“ w sposób pokojowy wręczyć prośby uciemiężonego ludu, — wszystkie otrzymały naukę od siły zbrojnej, kierowanej przez cara, czy wuja
carskiego, wielkiego księcia Włodzimierza.
Klasa robotnicza otrzymała wielką lekcję poglądową wojny domowej; wychowanie rewolucyjne proletarjatu w ciągu jednego dnia zrobiło taki krok naprzód, jakiego nie mogłoby zrobić w ciągu miesięcy i lat szarego, codziennego, beznadziejnego życia. Hasło bohaterskiego proletarjatu petersburskiego: „śmierć lub wolność!“ echem odbija się teraz po całej Rosji. Wypadki rozwijają się z uderzającą szybkością. Strajk powszechny w Peterburgu rośnie. Całe życie przemysłowe, społeczne i polityczne jest sparaliżowane. W poniedziałek 10-go stycznia: potyczki robotników z wojskiem stają się coraz bardziej za-
- ↑ Przypis końcowy.
