Strona:Lenin - Wojna wojnie!.djvu/79

Ta strona została przepisana.

Przypisy.

1) „Zasady socjalizmu i wojna 1914 — 1915 r.“ — stanowią część broszury p. t. „Socjalizm i wojna“, napisanej przez W. I. Lenina i G. Zinowiewa w sierpniu 1915 r. przed Cymmerwaldzką konferencją. Broszura ta, wydana w języku rosyjskim, niemieckim i francuskim, była kolportowana — nielegalnie w Rosji i zagranicą.
2) Materjalizm djalektyczny jest to metoda pojmowania i oceny zjawisk społecznych w procesie ich stawania się i ciągłych przemian, nie uznaje ona prawd i praw wiecznych — wszystko ma wedle niej wartość względną, zależną od czasu, miejsca i otoczenia (djalektyczne ujęcie). Oprócz tego, metoda ta przyjmuje za podstawę ludzkiego światopoglądu, za czynnik główny który zmienia ten światopogląd — stosunki materjalne, gospodarcze, wśród których żyje, pracuje i walczy gromada ludzka (materjalistyczne ujęcie). Materjalizm djalektyczny przeczy, aby światopogląd ludzki i pojęcia t.zw. idealne, jak nprz. „sprawiedliwość“, „dobro“ i t. p. były wytworem czynników ponadzmysłowych — niematerjalnych, nprz. boga. Twórcą materjalizmu djalektycznego, inaczej nazywanego materjalizmem historycznym, jest Karol Marks, któremu w pracy nad rozwinięciem i zastosowaniem tej metody do rozwiązania zagadnień społecznych pomagał Fryderyk Engiels. Wszyscy komuniści-leninowcy stosują dla poznania życia społecznego, określenia kierunku jego — rozwoju oraz wypracowania swej polityki metodę Marksa materjalizm djalektyczny.
3) Reakcyjny — wsteczny, nawracający do starych porządków.
4) Absolutyzm — samowładztwo.
5) Feudalizm — lennictwo — system gospodarczo-polityczny, poprzedzający współczesny w Europie ustrój kapitalistyczny. System ten oparty był na władaniu ziemią przez niewielu obszarników-senjorów, czyli starszych panów, którzy oddawali ją w lenno mniejszym panom, t. zw. wasalom. Władanie ziemią dawało senjorom również władzę polityczną w obrębie ich posiadłości. Z tego wynikało charakterystyczne dla okresu feudalnego rozdrobnienie władzy państwowej. Wasalowie przy pomocy pracy chłopów pańszczyźnianych obrabiali lenne ziemie. Wzamian za otrzymaną w lenno ziemię wasal oddawał część zysków w naturze i był zobowiązany do posług wojskowych swemu senjorowi.
6) Po obaleniu w 1790 r. władzy królewskiej Francja prowadziła wojny rewolucyjne przeciwko kontrrewolucyjnemu przymierzu monarchji europejskich i francuskich emigrantów-rojalistów.
7) W rezultacie wojny francusko-niemieckiej 1870—1871 r. Niemcy przyłączyły do siebie dwie prowincje Francji — zamieszkałe głównie przez niemców, a przyłączone do Francji przez wojska Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Oprócz tego Niemcy nałożyli na Francję kontrybucję w sumie 5 miljardow franków złotem (tyleż złotych polskich i przeszło 1½ miljarda rubli złotem).

77