Strona:Leo Belmont - Jak nauczyć się esperanta.pdf/6

Ta strona została skorygowana.
Rozbiór gramatyczny.
Wiersz 1.

Levi znaczy: podnosić, wznosić. Pamiętaj, że lewica (partje lewicowe) chce podnieść ludzkość.
Końcówka: u — oznacza rozkaz, a więc: Vi levu! = wy wznieście; mi levu = niech ja wzniosę! (wydaję rozkaz sobie sa­memu. t. j. mnie, dlatego mi); ni levu = my wznieśmy — dajemy rozkaz sobie, t. j. nam, dlatego ni. Mi = ja, vi = wy, ni = my. W wierszu mowa jest o tem, że my mamy wznieść nasz sztandar: (ni) levu nian standardon = wznieśmy nasz sztandar = levu nian standardon!
Mi = ja, więc mia = mój; vi = wy, więc via = wasz; ni = my, więc nia = nasz.
Nasz sztandar = nia standardo (1-szy przypadek). Np.: nia standardo staras = nasz sztandar stoi. Ale: „podnieść nasz sztan­dar” (kogo?, co? podnieść 4-ty przypadek, biernik wymaga dodania n) = levi nian standardon.
Jak mamy wznieść sztandar? — Odważnie, śmiało = kuraĝe (czytaj: kuradże, bo ĝ = dż) t. j. z kurażem.
Wznieśmy śmiało nasz sztandar = Levu kuraĝe nian standardon.[1]

Wiersz 2.

Kvankam (czytaj: kwankam) = chociaż. (Zapamiętaj: cho­ciaż żaby kwakają rób swoje).
Vento (czytaj: wento) = wiatr. Zapamiętaj: wiatr wieje = vento ventas. (Zważ podobieństwo dźwięków: vw).
Ale burza jest silnym wiatrem (wichurą, wichrem); trzeba więc wyraz vento (wiatr) wzmocnić. Dla wzmocnienia użyjemy przyrostka eg, vent+eg+o = ventego = burza (końcówka o rzeczo­wnika pozostała przyrostek eg wrósł w środek słowa; pozostał po­czątek słowa — źródłosłów: vent’ z końcówką vent’o = vent+o = wiatr).
Co robi burza? Szumi, wyje, mruczy, burczy, wydaje niby dźwięk br… br… br. Więc szumieć = brui. Ventego bruas = burza szumi, ryczy. Bruo = szum.

Kontraŭ = przeciw, naprzeciw. Kontraŭ+a = kontraŭa = przeciwny, przeciwna, przeciwne (bez różnicy rodzaju),

  1. Każdej strofki — po wyjaśnieniu — należy nauczyć się na pamięć.