Pani do Ojca Świętego list pełen skruchy, że wyszłaś za mąż za człowieka, który był bratem twego kochanka.
— A to grzech?
— W życiu — nie!... Ale w kanonicznem prawie okropny. Unieważnia małżeństwo...
Przyrzekał starania kłamliwie. Mimo głupoty Ludwika, nie sądził, aby ten posunął się tak daleko, jak „mądry“ Ludwik XIV względem starzejącej się nabożnisi. Ale d‘Aiguillon znalazł przynętę na wpływową u króla złotą rybkę!
Pani Pompadour przez potęgę rozumu, osnuwającego Francję i Europę pajęczyną subtelnej dyplomacji — wkroczyła do historji, do jej tekstu. Życie pani Dubarry zapisane jest na marginesie dziejów, rzuca światło na obyczaje epoki. Tamta była więcej władczynią Francji, niż miłośnicą króla... Ta raczej kochanką. Jest ciekawym typem kobiety, może indywidualnością niezwykłą przez wdzięk nadzwyczajny.
Jedynym jej czynem historycznym — przytem ujemnym — jest utrącenie ministerstwa Choiseul‘a. Ale i tu była narzędziem obcych złośliwych rąk, w pierwszym rzędzie mściwego i pyszałkowatego d‘Aiguillona, działającego w zmowie z Maupeou, kopiącym dołki pod obu:
